Zanim podejmiemy zatrudnienie w Niemczech, musimy podpisać umowę o pracę, aby potwierdzić wszystkie szczegóły związane z nowym stanowiskiem. Na co powinniśmy zwrócić uwagę?
Po przyjęciu nowego stanowiska pracodawca powinien przedstawić nam umowę o pracę (Arbeitsvertrag). W niej zawarte są wszystkie szczegóły dotyczące naszego zatrudnienia. Warto pamiętać, że nie musimy od razu podpisywać umowy. Przede wszystkim powinniśmy się z nią zapoznać. Dlatego zazwyczaj możemy zabrać ją ze sobą do domu, aby sprawdzić, czy wszystkie jej elementy są dla nas satysfakcjonujące.
Na co zwrócić uwagę podpisując umowę o pracę?
Jeśli czegoś nie rozumiemy lub mamy jakiekolwiek wątpliwości, powinniśmy to omówić z pracodawcą przed podpisaniem umowy. Prawo pracy w Niemczech bywa skomplikowane, dlatego też czasem warto skonsultować się z prawnikiem.
Sama umowa o pracę w Niemczech jest tak naprawdę szczegółowym opisem różnych aspektów zatrudnienia. Najczęściej zawiera następujące elementy: opis stanowiska, czas trwania umowy, okres próbny, wynagrodzenie, premie. Mogą znaleźć się w niej także zapisy dotyczące dodatkowych udogodnień (jak na przykład samochód służbowy czy telefon). Ponadto powinien znaleźć się w niej zapis dotyczący urlopu wypoczynkowego, pracowniczego programu emerytalnego oraz warunków rezygnacji z umowy.
Rodzaje umów o pracę
W Niemczech istnieje kilka rodzajów umów o pracę. Do najpopularniejszych należą umowy o pracę na czas nieokreślony.
Umowa o pracę na czas nieokreślony
Jak sama nazwa wskazuje, umowę o pracę na czas nieokreślony (unbefristeter Arbeitsvertrag) zawiera się na czas nieokreślony. Zazwyczaj obejmuje także sześciomiesięczny okres próbny, po którym można rozwiązać umowę tylko w przypadku rezygnacji z pracy. Lub gdy pracodawca znajdzie podstawy prawne do zwolnienia (istnieją ścisłe wytyczne w tym zakresie).
Umowa o pracę na czas określony
Umowy o pracę na czas określony (befristeter Arbeitsvertrag) są zawierane na konkretny czas. Po upływie tego okresu mogą zostać przedłużone, ale pracodawca nie ma takiego obowiązku. Tego typu umowę można przedłużać maksymalnie trzy razy. Pod warunkiem że łączny okres zatrudnienia nie przekracza dwóch lat.
Umowa z agencją rekrutacyjną
W przypadku tego typu umowy zatrudnia nas agencja rekrutacyjna (Personalegentur), a nie pracodawca bezpośrednio. Agencja jest zatem odpowiedzialna za wypłatę naszego wynagrodzenia. Tego rodzaju umowy tymczasowe mogą trwać maksymalnie 18 miesięcy. Przysługuje nam takie samo wynagrodzenie i świadczenia jak stałym pracownikom firmy klienta.
Mini-praca
Mini-praca (Midi-jobs) to forma zatrudnienia marginalnego w Niemczech. Jest to umowa o pracę, w ramach której pracownik zarabia nie więcej niż 556 euro miesięcznie (w 2025 roku). Lub pracuje krócej niż trzy miesiące albo 70 dni w roku. Mini-praca może być podejmowana równolegle z głównym zatrudnieniem jako dodatek do wynagrodzenia lub jako główne źródło dochodu.
W przypadku tego typu zatrudnienia nie płacimy podatku dochodowego ani składek na ubezpieczenia społeczne. Co oznacza, że nie przysługują nam niektóre świadczenia, takie jak zasiłek dla bezrobotnych. A jeśli pracujemy w ramach takiej umowy przez dłuższy czas, możemy mieć niskie uprawnienia emerytalne. Ale przysługują nam takie same prawa pracownicze jak pracownikom zatrudnionym na stałe, jak zasiłek chorobowy i wynagrodzenie urlopowe.
Umowy freelancerów
Freelancerzy zazwyczaj sporządzają umowę ze wszystkimi swoimi klientami, aby określić swoje stosunki pracy. W Niemczech istnieją dwa rodzaje umów o pracę freelancerów:
Umowa o świadczenie usług (Dienstvertrag)
Podpisując umowę o świadczenie usług (Dienstvertrag), freelancer udostępnia swoje usługi klientowi w zamian za wynagrodzenie. Zazwyczaj określa ona szczegółowe zobowiązania, czas trwania umowy oraz warunki jej rozwiązania.
Umowa o dzieło (Werkvertrag)
W Niemczech umowa o dzieło (Werkvertrag) różni się od umowy o świadczenie usług przede wszystkim tym, że dotyczy konkretnego dzieła, a nie określonego okresu. Freelancer zobowiązuje się do wykonania lub naprawy czegoś w zamian za jednorazową opłatę. Usługa jest zazwyczaj świadczona tylko raz.
