Mieszkając i pracując w Irlandii powinniśmy znać swoje prawa, które przysługują nam na mocy kodeksu pracy.
Zwłaszcza, jeśli pracujemy na podstawie umowy o pracę, jesteśmy chronieni przepisami prawa pracy. Jeśli natomiast pracujemy na podstawie umowy o świadczenie usług, pracodawca zatrudnia nas jako niezależnego kontrahenta lub osobę samozatrudnioną. Jeśli mamy tego typu umowę, możemy nie mieć takich samych praw, jak pracownik zatrudniony na mocy przepisów prawa pracy.
Jakie są prawa pracownika w Irlandii?
Irlandia już od wielu lat jest jednym z najpopularniejszych kierunków emigracji zarobkowej Polaków. Kraj ten stawia na innowacyjność i elastyczność w zatrudnieniu, a wiele firm oferuje elastyczne godziny pracy, czy możliwość pracy zdalnej. Warto jednak wiedzieć, jaka jest wysokość płacy minimalnej w kraju i jakie prawa i ochrona przysługują nam jako pracownikowi.
Płaca minimalna w Irlandii
Wysokość płacy minimalnej dla dorosłego pracownika w Irlandii wynosi 13,50 euro za godzinę od 1 stycznia 2025 roku. Natomiast w przypadku młodszych pracowników (poniżej 20. roku życia) mogą obowiązywać niższe stawki godzinowe.
Niektóre minimalne stawki za godzinę pracy ustalane są dla poszczególnych branż lub sektorów w rozporządzeniach dotyczących regulacji zatrudnienia (ERO). A także zarejestrowanych umowach o pracę.
Maksymalne tygodniowe godziny pracy
W Irlandii maksymalny średni tydzień pracy nie może przekraczać 48 godzin. Oczywiście można pracować więcej, jednak średnia tygodniowa liczba godzin pracy w ciągu 4 miesięcy nie powinna przekraczać 48.
Umowy i paski wypłat (payslipy)
W przypadku gdy pracujemy dla pracodawcy i otrzymujemy stałą pensję, automatycznie zawieramy umowę o pracę. W ciągu 5 dni od rozpoczęcia pracy musimy otrzymać pisemne oświadczenie o podstawowych warunkach zatrudnienia, a w ciągu miesiąca pozostałe warunki zatrudnienia.
Każdy pracownik zatrudniony na umowę o pracę musi otrzymywać pasek wypłaty (payslip) za każdym razem, gdy dostaje wynagrodzenie. Widnieje na nim wysokość naszego wynagrodzenia brutto, czyli całkowity dochód przed opodatkowaniem. A także szczegółowe informacje o wszystkich potrąceniach.
Ponadto warto wiedzieć, że pracodawca musi uzyskać naszą zgodę na dokonywanie potrąceń z wynagrodzenia, oprócz tych potrąceń, które wynikają z prawa (np. PAYE, PRSI i USC).
Przerwy w godzinach pracy
Każdy pracownik ma prawo do przerw w czasie pracy. Konkretnie:
- 15-minutowej przerwy po przepracowaniu ponad 4,5 godziny,
- 30-minutowej przerwy po przepracowaniu ponad 6 godzin, co może obejmować pierwszą 15-minutową przerwę.
Ponadto mamy prawo do 11-godzinnego okresu odpoczynku w ciągu doby.
Oprócz prawa do przerw, mamy również prawo do odpoczynku od pracy poza normalnymi godzinami pracy. Dotyczy to również osób pracujących z domu. Jest to określone w kodeksie dobrych praktyk dotyczącym prawa do odpoczynku od pracy.
Mimo że nieprzestrzeganie kodeksu nie jest przestępstwem, może zostać wykorzystane jako dowód w sprawie skierowanej do Sądu Pracy lub Komisji ds. Stosunków w Miejscu Pracy (WRC) na podstawie przepisów prawa pracy.
Urlop wypoczynkowy
Większość pracowników ma prawo do 4 tygodni płatnego urlopu wypoczynkowego w ciągu roku. Umowa o pracę może jednak zapewniać więcej urlopu wypoczynkowego niż wynika to z przepisów.
Święta państwowe
Wszyscy pracownicy zatrudnieni w pełnym wymiarze godzin mają prawo do 10 świąt państwowych w roku. Aby kwalifikować się do wynagrodzenia w święto państwowe lub płatny dzień wolny, pracownicy zatrudnieni w niepełnym wymiarze godzin muszą przepracować łącznie co najmniej 40 godzin w ciągu 5 tygodni poprzedzających dzień wolny od pracy.
Jeśli musimy pracować w święto państwowe, przysługuje nam jedno z poniższych (określone przez pracodawcę):
- Płatny dzień wolny w święto państwowe,
- Płatny dzień wolny w ciągu miesiąca od święta państwowego,
- Dodatkowy dzień urlopu wypoczynkowego,
- Dodatkowe wynagrodzenie za dzień.
Jeśli pracujemy w niepełnym wymiarze godzin, a święto państwowe przypada w dzień, w którym normalnie nie pracujemy, przysługuje nam jedna piąta naszego normalnego tygodniowego wynagrodzenia za ten dzień.
Zwolnienie lekarskie
Pracownik ma prawo do 5 dni płatnego zwolnienia lekarskiego w roku. Nazywa się to ustawowym zasiłkiem chorobowym (co oznacza ustawowe minimum).
Zasiłek chorobowy jest wypłacany przez pracodawcę w wysokości 70 proc. naszego normalnego wynagrodzenia, do maksymalnej kwoty 110 euro dziennie.
Aby kwalifikować się do ustawowego zasiłku chorobowego, musimy:
- Być pracownikiem,
- Przepracować u swojego pracodawcy co najmniej 13 nieprzerwanych tygodni przed zachorowaniem,
- Posiadać orzeczenie lekarza rodzinnego o niezdolności do pracy.
