Ze względu na różnice kulturowe bądź religijne w związkach mieszanych, często pojawiają się wyzwania związane z opieką nad dziećmi. W Wielkiej Brytanii, gdzie mieszka wielu Polaków, spory te mogą być rozwiązane z pomocą sądu. Pani Prawnik, Emilia Ciszewska (BPTC), specjalistka z wieloletnim doświadczeniem w prawie rodzinnym w UK, podzieliła się z nami swoimi spostrzeżeniami, opierając się na bogatej praktyce zawodowej w tej dziedzinie.
Żyjąc w kraju wielokulturowym, jak Wielka Brytania, wielu Polaków i Polek tworzy związki z partnerami bądź partnerkami pochodzącymi z różnych krajów i kultur. Takie mieszane związki, mimo że pełne bogactwa kulturowego, mogą wiązać się z licznymi wyzwaniami prawnymi. Pojawiają się one szczególnie w kontekście opieki nad dziećmi, edukacji czy planów wyjazdu za granicę.
Prawo rodzinne a kwestia rasy i kultury
Wzrost świadomości na temat kwestii rasowych i kulturowych, zainspirowany ruchami takimi jak Black Lives Matter, przyczynił się do refleksji nad tym, jak różnice kulturowe wpływają na decyzje sądów w sprawach rodzinnych. W Wielkiej Brytanii istnieje potrzeba uwzględnienia kontekstu kulturowego w wychowywaniu dzieci. Sąd musi brać pod uwagę wiek dziecka, jego pochodzenie i istotne cechy, w tym czynniki rasowe, kulturowe lub religijne.
-
Opieka nad dziećmi w związkach mieszanych
Rodzice w mieszanych związkach często stają przed pytaniami związanymi z zapewnieniem odpowiedniej opieki nad dziećmi. Często obie strony mogą mieć odmienne podejścia kulturowe czy różne tradycje wychowawcze. W Wielkiej Brytanii sądy kierują się zasadą najlepszego interesu dziecka (The Best Interests of the Child). Jeśli rodzice nie mogą dojść do porozumienia w kwestii opieki, sąd rozpatruje następujące kryteria:
Emocjonalne, fizyczne i edukacyjne potrzeby dziecka.
– Stabilność życia rodzinnego oraz relacje z obojgiem rodziców.
– Przynależność kulturowa i kwestie związane z językiem.
– Możliwość utrzymania kontaktu z obojgiem rodziców.
W kontekście wzrastającej różnorodności kulturowej, sądy w Wielkiej Brytanii starają się wspierać różnorodność i uwzględniać różne style wychowawcze, jednak zawsze priorytetem jest dobro dziecka.
Zgodnie z Ustawą o Dzieciach z 1989 roku, sądy w Anglii i Walii zawsze stawiają dobro dziecka ponad życzenia rodziców. W przypadku rozstania rodzice mają obowiązek zapewnienia dzieciom domu oraz wsparcia finansowego. Warto rozważyć podpisanie Umowy Separacyjnej, aby sformalizować ustalenia dotyczące opieki nad dziećmi, co może pomóc w uniknięciu przyszłych konfliktów.
-
Wyjazd za granicę a opieka nad dziećmi
Kiedy jeden z rodziców, na przykład Polak, chce wrócić do kraju lub przenieść się z dzieckiem do innego państwa, napotyka poważne wyzwania prawne. Zgodnie z brytyjskim prawem, rodzic planujący wyjazd z dzieckiem na stałe musi uzyskać zgodę drugiego rodzica (jeśli oboje mają tzw. parental responsibility) lub decyzję sądu.
Sądy analizują takie wnioski, biorąc pod uwagę:
– Warunki życia dziecka w nowym kraju.
– Możliwość utrzymania relacji z drugim rodzicem.
– Edukacyjne i społeczne potrzeby dziecka.
Próba wyjazdu z dzieckiem bez zgody drugiego rodzica może zostać uznana za porwanie rodzicielskie, co prowadzi do poważnych konsekwencji prawnych. W takich przypadkach mogą zostać wdrożone różne procedury, w tym Konwencja Haska dotycząca cywilnych aspektów porwań dzieci, która umożliwia szybkie odzyskanie dzieci, które zostały nielegalnie przewiezione za granicę. Mechanizmy ścigania w ramach tej konwencji obejmują współpracę pomiędzy państwami, które są jej sygnatariuszami, co umożliwia natychmiastowe działania w celu przywrócenia dziecka do jego kraju zamieszkania.
Dlatego ważne jest, aby dmuchać na zimne i w razie podejrzeń, że jeden z rodziców ma zamiar wywieźć dziecko z kraju, wnosić prawa do sądu o Postanowienia Zakazujące, które uniemożliwiają rodzicowi podejmowanie określonych działań bez zgody drugiego rodzica, w tym przypadku wyjazdów za granicę.
-
Rola CAFCASS i specjalistycznych raportów w sprawach rodzinnych
W wielu sprawach rodzinnych sądy mogą poprosić o raport sporządzony przez CAFCASS (Children and Family Court Advisory and Support Service). Organizacja ta wspiera sądy w kwestiach dotyczących dzieci, oceniając sytuację rodzinną i rekomendując rozwiązania. W kontekście związków mieszanych, CAFCASS bada, jak dziecko funkcjonuje w dwukulturowym środowisku i czy kontakty z obojgiem rodziców są korzystne dla jego rozwoju.
-
Rekomendacje dla rodziców w związkach mieszanych
Rodzice w mieszanych związkach, którzy borykają się z trudnościami w opiece nad dziećmi, mogą rozważyć następujące kroki:
Mediacja: Warto postawić na mediację, aby rozwiązywać konflikty dotyczące opieki nad dziećmi bez konieczności interwencji sądu.
Przygotowanie wniosków sądowych: Jeśli mediacja nie przynosi rezultatów, niezbędne będzie przygotowanie odpowiednich dokumentów sądowych, w czym mogę pomóc jako doświadczony prawnik.
Współpraca rodziców: Długofalowa współpraca między rodzicami jest kluczowa dla stabilności rodzinnej oraz pielęgnowania kulturowego i językowego dziedzictwa dziecka.
-
Decyzje sądowe – jakie opcje mają rodzice?
W brytyjskim systemie prawnym rodzice mają kilka możliwości, jeśli nie mogą dojść do porozumienia. Oprócz mediacji, mogą wystąpić do sądu o różne postanowienia, takie jak:
Specific Issue Order: Umożliwia rodzicom zwrócenie się do sądu o decyzję w konkretnej sprawie dotyczącej dziecka, na przykład wyboru szkoły czy przeprowadzenia zabiegu medycznego.
Prohibited Steps Order: Zakazuje rodzicowi podejmowania określonych działań dotyczących dziecka, takich jak zmiana nazwiska czy wyjazd z kraju.
Postanowiliśmy zadać również ważne pytania pani mecenas Emilii Ciszewskiej specjalizującej się w prawie rodzinnym.
PE: Jak rozwiązać konflikt dotyczący wychowania dziecka, gdy rodzice mają odmienne podejścia kulturowe?
Emilia Ciszewska: W sytuacji, gdy rodzice mają różne podejścia kulturowe, jak na przykład decyzję o posłaniu dziecka do szkoły religijnej, a nie potrafią dojść do porozumienia, istnieje kilka opcji rozwiązania sporu. Pierwszym krokiem może być mediacja, która umożliwia rodzicom omówienie swoich różnic w neutralnym środowisku. Jeżeli mediacja nie przyniesie rozwiązania, rodzice mogą zwrócić się do sądu o Specific Issue Order (Postanowienie w Konkretnej Sprawie), które pozwala sądowi podjąć decyzję w określonych kwestiach wychowawczych, jak np. wybór szkoły. Sąd, podejmując decyzję, kieruje się zasadą najlepszego interesu dziecka, biorąc pod uwagę potrzeby emocjonalne, edukacyjne oraz kulturowe dziecka.
Jak wygląda sytuacja w przypadku decyzji dotyczącej np. leczenia dziecka?
W przypadku decyzji o leczeniu, dzieci w wieku 16 lub 17 lat mają prawo samodzielnie wyrazić zgodę na swoje leczenie, chyba że istnieją poważne dowody świadczące o ich braku zdolności do podjęcia takiej decyzji. Dzieci poniżej 16. roku życia również mogą wyrazić zgodę na leczenie, jeśli są uznane za wystarczająco dojrzałe i rozumiejące konsekwencje leczenia – nazywa się to Gillick competent. W przeciwnym razie osoba z parental responsibility (odpowiedzialność rodzicielska) musi wyrazić zgodę na leczenie.
Czy konieczna jest zgoda drugiego rodzica na wyjazd z dzieckiem na leczenie za granicę?
Tak, w przypadku separacji i planowanego wyjazdu dziecka za granicę na leczenie, zgoda drugiego rodzica jest wymagana, jeśli oboje mają parental responsibility. Zgodnie z brytyjskim prawem, osoba mająca odpowiedzialność rodzicielską musi wyrazić zgodę na leczenie dziecka. Jeśli rodzice nie mogą dojść do porozumienia, można wystąpić do sądu o Specific Issue Order, który rozstrzygnie, czy wyjazd jest w najlepszym interesie dziecka.
W nagłych przypadkach, gdy zwlekanie z leczeniem mogłoby zagrozić zdrowiu lub życiu dziecka, lekarze mogą podjąć decyzję o leczeniu bez zgody rodziców.
Podsumowanie
Ze względu na fakt, że związki mieszane w Wielkiej Brytanii są coraz częstsze, ich dynamika wymaga elastyczności i zrozumienia od rodziców. Natomiast wszelkie spory dotyczące opieki nad dziećmi powinny być rozwiązywane w oparciu o zasadę najlepszego interesu dziecka, uwzględniając różnorodność kulturową i językową.
Jako prawnik specjalizujący się w prawie rodzinnym, oferuję pomoc w przygotowywaniu dokumentów sądowych, doradztwie oraz reprezentacji w sprawach rodzinnych jako McKenzie Friend. Zachęcam do skorzystania z mojej wiedzy i doświadczenia. Jeżeli masz pytania lub potrzebujesz wsparcia w sprawach związanych z opieką nad dziećmi, rozwodem czy podziałem majątku, zapraszam do kontaktu.
Więcej informacji można znaleźć na mojej stronie internetowej oraz na stronie na Facebooku:
ECP Legal Services
