Kto uciekł z legendarnego Alcatraz? Ilu osobom się to udało, a ile zginęło przy próbie ucieczki?
Alcatraz to legendarne więzienie federalne znajdujące się na wyspie Alcatraz Island w Zatoce San Francisco, USA. Było to jedno z najbardziej strzeżonych więzień na świecie, znane z tego, że ucieczka z niego była praktycznie niemożliwa. Jednak wielu próbowało się wymknąć z tego więzienia. Czy komukolwiek się to udało?
Najsłynniejsza ucieczka z Alcatraz
Jednym z najsłynniejszych przypadków ucieczki z więzienia Alcatraz jest ucieczka Franka Morrisa oraz dwóch braci John Anglin i Clarence Anglin w 1962 roku. Jest to najbardziej znana i jednocześnie tajemnicza próba ucieczki, ponieważ do dziś nie wiadomo, czy więźniowie przeżyli.
Frank Morris (mózg operacji) oraz bracia Anglinowie przez kilka miesięcy kopali otwory wentylacyjne w swoich celach, używając prowizorycznych narzędzi, takich jak łyżki i pilniki. Stworzyli fałszywe głowy z papier-mâché, ludzkich włosów i mydła, aby strażnicy nie zauważyli ich nieobecności podczas kontroli nocnej.
W dniu ucieczki, przedostali się przez otwory w celach do systemu wentylacyjnego i wspięli się na dach. Następnie zeszli na ziemię i dostali się do wody. Do ucieczki rzekomo wykorzystali prowizoryczny ponton wykonany z 50 płaszczy deszczowych skradzionych w więzieniu.

Rano strażnicy odkryli ich nieobecność. Rozpoczęto ogromną obławę, jednak nigdy nie odnaleziono żadnych ciał, co pozostawiło los uciekinierów w sferze spekulacji. Jedynym śladem był fragment ich tratwy oraz worek z osobistymi rzeczami, który znaleziono w Zatoce San Francisco.
Co się z nimi stało?
Oficjalna wersja FBI głosi, że utonęli w lodowatych wodach zatoki, ponieważ prąd był bardzo silny. 50 lat później FBI otrzymało list rzekomo napisany przez jednego z braci Anglinów, w którym twierdził, że przeżyli i ukrywają się. Jednak autentyczność listu nigdy nie została potwierdzona.
Kto jeszcze próbował zbiec z Alcatraz?
Łącznie 36 więźniów próbowało uciec z Alcatraz. Oficjalnie wszyscy zostali złapani lub zginęli, oprócz Morrisa i braci Anglinów, którzy uznawani są za „zaginionych”. W 1963 roku, rok po ich spektakularnej ucieczce, zamknięto więzienie Alcatraz – władze oficjalnie podały, że powodem były wysokie koszty utrzymania, ale wiele osób sądzi, że wpływ na to miała właśnie ta ucieczka.
Inne znane próby ucieczki z Alcatraz?
Pierwsza próba ucieczki z Alcatraz – Joseph Bowers (1936)
Joseph Bowers pracował przy spalaniu śmieci w pobliżu płotu otaczającego więzienie. Wspiął się na ogrodzenie, próbując przedostać się na drugą stronę. Strażnicy natychmiast go zauważyli i ostrzegli, by się zatrzymał. Gdy nie posłuchał, został zastrzelony i spadł z klifu do oceanu. Zginął na miejscu.
Bernard Coy i „Bitwa o Alcatraz” (1946)
Bernard Coy, wraz z pięcioma innymi więźniami, obezwładnił strażników i ukradł broń. Planowali oni otworzyć główne drzwi, ale nie udało im się znaleźć klucza do wyjścia. Strażnicy wszczęli alarm, a FBI i wojsko otoczyły więzienie. Doszło do dwudniowej strzelaniny. Trzech więźniów zginęło w walce, dwóch zostało skazanych na śmierć, a jeden otrzymał dożywocie.
Theodore Cole i Ralph Roe – możliwa udana ucieczka (1937)
Mężczyźni wykorzystali mgłę, która utrudniła widoczność strażnikom. Piłami i pilnikami przecięli kraty w warsztacie więziennym. Dostali się do wody i próbowali przepłynąć zatokę. Oficjalna wersja mówi, że utonęli, ale nigdy nie znaleziono ich ciał. Wielu spekuluje, że mogli przeżyć i zdołali uciec.
John Paul Scott – jedyny, który dopłynął do brzegu! (1962)
Scott przeszedł przez kraty w kuchni, które wcześniej rozluźnił za pomocą noża. Wszedł do lodowatej wody zatoki i przepłynął aż do brzegu San Francisco. Po dotarciu na brzeg był skrajnie wyczerpany i leżał na plaży. Kiedy zauważył go przechodzień, wezwał policję i Scott został zatrzymany. Oczywiście policja przewiozła go do Alcatraz. Jednak jego ucieczka udowodniła, że było możliwe przepłynięcie zatoki, co dało nowy kontekst dla losów braci Anglinów i Franka Morrisa.
Co znajduje się obecnie w Alcatraz?
Ucieczki z Alcatraz stały się legendą, a niektóre przypadki do dziś pozostają nierozwiązane. Więzienie zawsze fascynowało, a po jego zamknięciu władze stanowe utworzyły tam muzeum.
Obecnie Alcatraz atrakcją turystyczną, zarządzaną przez National Park Service (NPS) jako część Golden Gate National Recreation Area. Można tam zwiedzać pozostałości po więzieniu, a także dowiedzieć się więcej o historii wyspy i słynnych ucieczkach.

Do muzeum można dopłynąć promem z San Francisco. Można zwiedzić w nim między innymi celę Al Capone, gdzie przebywał jeden z najsłynniejszych gangsterów. Także celę „Birdmana z Alcatraz” (Robert Franklin Stroud) – jego historia jest jedną z najsłynniejszych związanych z więzieniem. Udostępniono też blok D – izolatki – znane jako „Lochy Alcatraz”, gdzie więźniowie przebywali w całkowitej ciemności.
Można także zobaczyć cele używane przez Franka Morrisa i braci Anglinów, a także ich fałszywe głowy wykonane z papier-mâché. Zaś trasa ucieczki z 1962 roku jest dokładnie opisana i pokazana turystom.
Wyspa stała się domem dla wielu rzadkich gatunków ptaków, np. kormoranów i czapli.