Z badania Instytutu Badań nad Zatrudnieniem w Norymberdze wynika, że aż jedna czwarta emigrantów mieszkających obecnie w Niemczech poważnie rozważa ponowną zmianę miejsca zamieszkania. Dlaczego wyjazd z Niemiec ma być korzystną alternatywą dla pozostania w kraju?
Powody tej decyzji są złożone, ale wyraźnie wskazują na rosnące niezadowolenie z życia.
Jedna czwarta mieszkańców Niemiec to osoby z historią migracji – teraz spora grupa rozważa wyjazd z Niemiec
Niemcy coraz wyraźniej stają się społeczeństwem wielokulturowym. Jak wynika z najnowszych danych Federalnego Urzędu Statystycznego, w 2024 roku w kraju mieszkało już ponad 21 miliona osób z tzw. historią migracji. To oznacza, że co czwarty obywatel Niemiec ma bezpośrednie lub rodzinne powiązania z migracją.
Za osobę z historią migracji uznaje się nie tylko imigrantów pierwszego pokolenia, czyli osoby, które same przybyły do Niemiec, ale również tych, których oboje rodzice wyemigrowali do Niemiec po 1950 roku. Aż 6,5 miliona z tych osób osiedliło się w Niemczech po 2015 roku.
W latach 2015–2021 największe grupy imigrantów pochodziły z: Syrii – 716 tys. osób, Rumunii – 300 tys. osób i Polski – 230 tys. osób.
Biurokracja, polityka, brak akceptacji
Okazuje się, że Niemcy powoli przestają być jednym z upragnionych kierunków emigracji. Najczęściej wskazywaną motywacją do wyjazdu jest ogólne niezadowolenie z niemieckiej polityki. Emigranci narzekają na wysokie obciążenia podatkowe, biurokrację i trudności w integracji. Wśród badanych często pojawiał się również temat braku społecznej akceptacji oraz poczucia dyskryminacji w życiu codziennym, w tym w miejscu pracy.
I jest to nie tylko problem migrantów ekonomicznych. Rozczarowanie Niemcami wyrażają również osoby, które wyjechały tam z powodów osobistych, np. z chęci dołączenia do rodziny.
UE, Ukraina, Turcja – skąd i dokąd migrują młodzi?
Według Instytutu Badań nad Zatrudnieniem najbardziej niezadowoleni są ludzie w wieku 18–26 lat. To głównie oni rozważają wyjazd z Niemiec. Ta grupa najczęściej rozważa zmianę kraju, często już na etapie planowania swojej przyszłości zawodowej lub rodzinnej. Ankietowani pochodzili głównie z krajów Unii Europejskiej, a także z Ukrainy i Turcji. Wśród tych narodowości notuje się najwyższy odsetek osób rozważających powrót do ojczyzny lub emigrację do innego państwa.
Wśród potencjalnych kierunków ponownej migracji dominują kraje pochodzenia. W przypadku Europejczyków najczęściej wskazywano Polskę, Ukrainę i Turcję. Dla wielu z nich to właśnie powrót do kraju rodzinnego wydaje się najbardziej logiczną i bezpieczną decyzją.
Powrót do ojczyzny to zarówno sentyment, jak i praktyczny wybór
Powody powrotu są zarówno emocjonalne, jak i pragmatyczne. Wielu emigrantów deklaruje, że pomimo początkowych nadziei, nie udało się im w pełni zaadaptować do niemieckiego stylu życia. Ponadto – jak twierdzą – po latach spędzonych na emigracji wzrasta potrzeba bliskości z rodziną, kontaktu ze znajomymi i rodzimą kulturą.
Do tego dochodzi fakt, że w wielu przypadkach sytuacja gospodarcza w krajach pochodzenia poprawiła się na tyle, że powrót przestaje być postrzegany jako krok wstecz, lecz wprost przeciwnie – uchodzi za krok naprzód. Bywa traktowany jako początek w kraju o lepszym rozumieniu własnych potrzeb i wartości.
