Obecnie co trzecia wizyta u lekarza rodzinnego odbywa się zdalnie. Jest to najwyższy odsetek od czasu pandemii. Dane NHS England pokazują, że w 33,3 procent wszystkich konsultacji było przeprowadzonych telefonicznie lub online. Jest to wzrost w porównaniu z 30,9 procenta rok temu i 28,3 procenta w czerwcu 2023 roku.
Powrót do tendencji z czasów pandemii jest określany jako „bardzo niepokojący”. Eksperci ostrzegają, że istnieje większe ryzyko, że poważne choroby, takie jak rak, zostaną przeoczone.
Lekarze rodzinni jednak twierdzą, że konsultacje zdalne „oferują wygodę i elastyczność, które ceni wielu pacjentów”. Zaznaczają też, że nadal większość wizyt odbywa się twarzą w twarz.
Jedna na trzy wizyty u lekarza rodzinnego odbywa się zdalnie
W trakcie pandemii COVID-19 aż 40 procent wizyt była przeprowadzana telefonicznie lub online. Odsetek ten spadł, gdy wpływ pandemii osłabł i w styczniu 2023 roku wyniósł 27,7 procenta.
Z kolei w ciągu ostatnich dwóch lat liczba ta rosła systematycznie. Spowodowane było to gwałtownym wzrostem liczby konsultacji przeprowadzonych online. W czerwcu 2023 roku stanowiły one zaledwie 1,5 procenta wszystkich wizyt u lekarzy rodzinnych. Jednak do czerwca 2024 roku odsetek ten wzrósł do 4,9 procenta, a w czerwcu obecnego roku do 8 procent.
Liczba konsultacji telefonicznych pozostała od czasów pandemii zasadniczo na niezmienionym poziomie około 25 procent.
Eksperci ostrzegają: rośnie ryzyko przeoczenia chorób
Dennis Reed, dyrektor organizacji Silver Voices, która prowadzi kampanie na rzecz seniorów, powiedział:
– Te dane pokazujące, że lekarze rodzinni wracają do starych metod leczenia, są bardzo niepokojące. Wizyty umawiane telefonicznie i online są dla lekarzy wygodniejsze, dlatego recepcjonistki chętnie namawiają pacjentów do skorzystania z tej opcji. Jest to jednak bardzo niebezpieczne.
– Wciąż słyszę od ludzi, że mogą umówić się na teleporadę tego samego lub następnego dnia. Z kolei jeśli chcą spotkać się z lekarzem osobiście, czas oczekiwania wynosi nawet dwa tygodnie. To nie jest sprawiedliwe i dlatego uważam, że każdy kto chce wizyty osobistej, powinien mieć prawo do szybkiego jej zrealizowania – dodał.
– Wizyty zdalne wykluczają osoby, które nie mają dostępu do technologii lub nie potrafią albo nie czują się komfortowo z jej obsługą. Teleporady uniemożliwiają lekarzom rodzinnym kompleksową ocenę pacjenta i jego ogólnego stanu zdrowia. Jeśli korzystasz z konsultacji wideo, lekarz widzi tylko fragment twojego ciała. W przypadku konsultacji telefonicznej jest jeszcze gorzej, bo lekarz słyszy tylko twój głos.
– W trakcie osobistej wizyty, lekarz rodzinny jest w stanie lepiej ocenić twój stan zdrowia. Może wtedy dostrzec rzeczy, których nie zauważyłby przy teleporadzie. Obawiam się, że jeśli wizyt zdalnych będzie coraz więcej może dochodzić do pominięcia poważnych chorób, takich jak rak – podsumował.
Ważne jest zrównoważone podejście
Profesor Kamila Hawthorne, przewodnicząca Royal College of GPs (RCGP), powiedziała:
– Konsultacje zdalne, niezależnie czy prowadzone przez telefon czy za pośrednictwem wideo, mogą zapewnić wygodę i elastyczność, które ceni wielu pacjentów. Dowody wskazują, że w zdecydowanej większości przypadków opieka zdalna jest bezpieczna.
– Często lekarz pierwszego kontaktu może najpierw skonsultować się z pacjentem zdalnie, a następnie poprosić go o przyjście do gabinetu, jeśli konieczne jest osobiste spotkanie. Wiemy jednak, że wielu pacjentów woli korzystać z opieki medycznej osobiście i w ten sposób nadal odbywa się większość wizyt. W ciągu ostatnich 12 miesięcy lekarze pierwszego kontaktu i ich zespoły zrealizowali rekordową liczbę wizyt, z czego prawie 250 milionów odbyło się osobiście – dodała.
Jak wynika z danych, w czerwcu w Anglii około 63,3 procent wizyt u lekarzy rodzinnych odbyło się osobiście. Rok wcześniej jednak ten odsetek wyniósł 65,3 procenta, a w czerwcu 2023 roku 68,4 procenta.
Odsetek teleporad różni się zależnie od regionu. W czerwcu wynosił on 38,2 procenta w Londynie, ale już 28,4 procenta w północno-wschodniej Anglii i Yorkshire.
Profesor Hawthorne twierdzi, że RCGP „popiera mieszane podejście do opieki medycznej”, a lekarze wraz z pacjentami podejmują decyzje dotyczące sposobu realizacji wizyt.
– Kluczem jest to, że lekarze rodzinni, konsultując pacjentów zdalnie, mają dostęp do solidnych i aktualnych systemów informatycznych, które pozwalają im robić to bezpiecznie i skutecznie – dodała.
Rząd i NHS England odpowiadają na krytykę
Rzecznik Departamentu Zdrowia i Opieki Społecznej powiedział:
– Rząd jasno stwierdza, że pacjenci powinni mieć dostęp do opieki zdrowotnej wtedy, kiedy jej potrzebują. Osoby preferujące wizyty osobiste powinny mieć taką możliwość. Dlatego też przekształcamy aplikację NHS, aby zarządzanie opieką zdrowotną online było łatwe i elastyczne.
Z kolei rzecznik NHS England stwierdził:
– Każda przychodnia musi oferować wizyty osobiste, jeśli pacjenci tego chcą lub potrzebują. Wielu pacjentów wybiera jednak wizyty zdalne, jeśli jest to klinicznie właściwe i dla nich wygodniejsze.
– Zespoły lekarzy rodzinnych ciężko pracują, aby zapewnić pacjentom lepszy dostęp do usług medycznych. W zeszłym roku odnotowano rekordową liczbę wizyt, a najnowsze badania pokazują, że liczba pacjentów zadowolonych z opieki medycznej wzrosła – dodał.
