Ministerstwo Pracy i Emerytur (DWP) zapowiedziało, że od 2026 roku wprowadzi nowe przepisy mające na celu walkę z oszustwami w systemie świadczeń socjalnych. Jak zapowiada rząd, będzie to największa tego typu operacja wielu lat. Dzięki niej wyłudzanie zasiłków zniknie, a przynajmniej bardzo mocno się ograniczy.
Szacuje się, że w 5 lat podatnicy dzięki uszczelnieniu systemu zaoszczędzą nawet 1,5 miliarda funtów.
DWP sięga po nowe narzędzia i łata dziurawy system, który pozwala na wyłudzanie zasiłków
Problem z wyłudzaniem zasiłków nie jest niczym nowym. Wynika on głównie z nadużywania systemów pomocy społecznej stworzonych z myślą o osobach faktycznie potrzebujących wsparcia. Niestety niektórzy wykorzystują luki prawne i fałszywe oświadczenia, aby otrzymać świadczenia, do których nie mają prawa. Tego typu inicjatywy obciążają uczciwych podatników i zmniejszają dostępność pomocy dla osób, które naprawdę jej potrzebują. Skala i wykrywalność takich nadużyć są często trudne do oszacowania.
Osoby wyłudzające świadczenia i uchylające się od ich zwrotu można ukarać zakazem prowadzenia pojazdów nawet na dwa lata. Dodatkowo DWP uzyska prawo do bezpośredniego odzyskiwania nieprawnie pobranych pieniędzy z kont bankowych osób uznanych za oszustów. Do procesu włączone zostaną również banki, które będą mogły zgłaszać podejrzane wnioski o zasiłki.
Mimo zwiększonych uprawnień DWP nie otrzyma nieograniczonego dostępu do kont bankowych wszystkich osób pobierających zasiłki. Nowe przepisy mają jasno wyznaczone granice: banki będą mogły przekazywać jedynie ściśle określone dane – np. informacje sugerujące przekroczenie progu dochodowego. Szczegóły wydatków beneficjentów pozostaną anonimowe. Nie trzeba się więc martwić, że urzędnicy zyskają nad obywatelami pełną kontrolę i zobaczą, co ostatnio ktoś kupił w sklepie spożywczym.
Resort sprawdzi, kto i na jak długo opuszcza kraj
DWP planuje nawiązać ściślejszą współpracę m.in. z liniami lotniczymi w celu monitorowania pobytu beneficjentów poza granicami kraju.
Jeśli okaże się, że osoba otrzymująca świadczenia przebywa zbyt długo za granicą i nie spełnia warunków kwalifikacyjnych, będzie musiała ponieść konsekwencje wstrzymania wypłat, a nawet zwrotu pieniędzy.
Więcej uprawnień, ale pod kontrolą – priorytetem będzie przejrzystość
Aby wyjaśnić, jak nowe środki będą wdrażane, DWP opublikowało szereg broszur informacyjnych skierowanych do opinii publicznej. Dokumenty przedstawiają szczegółowe zasady działania nowych przepisów i opisują mechanizmy zabezpieczające. One mają zagwarantować, że dodatkowe uprawnienia będą wykorzystywane w sposób odpowiedni, proporcjonalny i skuteczny.
Każdy przypadek wykorzystania nowych narzędzi ma podlegać raportowaniu i nadzorowi, aby zapewnić ochronę danych osobowych i praw obywatelskich na najwyższym poziomie.
