Od stycznia dzieci po raz pierwszy będą mogły dostać darmowe szczepienia na ospę wietrzną w ramach NHS. Rządzący postanowili dodać szczepionki na wirus ospy wietrznej i półpaśca do istniejącej szczepionki przeciwko odrze, śwince i różyczce.
Decyzja zapadła w związku z gwałtownym spadkiem wskaźników szczepień dzieci. W tym samym czasie Brytyjska Agencja Bezpieczeństwa Zdrowia (UKHSA) ostrzega, że wiele dzieci rozpocznie naukę w szkole podstawowej bez ochrony przed wieloma poważnymi chorobami.
Jakie powikłania może wywołać ospa wietrzna?
Ospa wietrzna jest powszechna i zwykle ma łagodny przebieg, ustępując samoistnie. W rzadkich przypadkach mogą jednak wystąpić powikłania, takie jak infekcje bakteryjne, na przykład paciorkowcem grupy A. Wirus może też prowadzić do obrzęku mózgu, poważnego zapalenia płuc i udaru. W bardzo rzadkich przypadkach zakażenie ospą może zakończyć się śmiercią.
Do tej pory rodzice chcący zaszczepić swoje dzieci na ospę wietrzną, musieli płacić około 150 funtów w prywatnych klinikach. Dr Gayatri Amirthalingam, zastępca dyrektora ds. szczepień w UKHSA, powiedziała:
– Większość rodziców prawdopodobnie uważa ospę wietrzną za powszechną i łagodną chorobę. Jednak dla niektórych niemowląt, małych dzieci, a nawet dorosłych, ospa wietrzna może być bardzo poważna. Może prowadzić do hospitalizacji i, co tragiczne, choć rzadkie, może być śmiertelna.
– To świetna wiadomość, że od stycznia przyszłego roku wprowadzimy darmowe szczepienia na ospę wietrzną do rutynowego programu szczepień dzieci – dodała.
Szczepionka na ospę wietrzną będzie częścią nowej skojarzonej szczepionki MMRV (przeciwko odrze, śwince, różyczce i ospie wietrznej). Będzie ona dostępna w gabinetach lekarzy rodzinnych od stycznia 2026 roku. Ma zapewnić ochronę około 500 000 dzieci rocznie.
NHS nie podjęło jeszcze decyzji, jakie będą kryteria, które trzeba będzie spełnić. Szczepionka MMRV ostatecznie zastąpi szczepionkę MMR podawaną niemowlętom w wieku 12 i 18 miesięcy.
Spadające wskaźniki szczepień dzieci w Anglii
Po raz pierwszy od 2015 roku do programu szczepień dodano ochronę przed kolejną chorobą. Ogłoszenie nastąpiło po tym, jak UKHSA ujawniła, że żadna z głównych szczepionek w Anglii nie osiągnęła 95 procent docelowego poziomu wyszczepienia w sezonie 2024/25. Około 91,9 procenta pięciolatków otrzymało jedną dawkę szczepionki MMR, co nie zmieniło się od sezonu 2023/24 i jest najniższym poziomem od sezonu 2010/11.
Zaledwie 83,7 procenta pięciolatków otrzymało obie dawki szczepionki MMR. Jest to spadek rok do roku w porównaniu z 83,9 procenta i najniższy poziom od sezonu 2009/10. Odsetek dzieci, które otrzymały pierwszą dawkę szczepionki MMR w wieku 24 miesięcy, wyniósł 88,9 procenta w sezonie 2024/25, czyli tyle samo ile rok wcześniej, ale nadal jest on najniższy od sezonu 2009/10.
Dr Mary Ramsay, dyrektor ds. szczepień w UKHSA, powiedziała:
– Za dużo dzieci nie będzie w pełni chronionych i bezpiecznych, rozpoczynając naukę w szkole. Będą narażone na poważne choroby, takie jak odra i krztusiec, które w ostatnich latach wywołały epidemie. Odra, będąca najbardziej zakaźną chorobą, jest niczym „kanarek w kopalni węgla”. To sygnał ostrzegawczy, że konieczne są pilne działania, aby powstrzymać bardzo realne ryzyko ponownego pojawienia się innych chorób.
– Rodzice powinni sprawdzić, czy ich dzieci mają aktualne szczepienia, a jeśli nie, jak najszybciej skontaktować się z lekarzem rodzinnym – dodała.
Szczepionka na ospę wietrzną jest już częścią rutynowych harmonogramów szczepień w wielu krajach takich, jak Niemcy, Australia, Kanada czy Stany Zjednoczone.
Oszczędności dla NHS i korzyści dla rodzin
Według Departamentu Zdrowia i Opieki Społecznej (DHSC), ospa wietrzna powoduje w Wielkiej Brytanii straty w dochodach i produktywności rzędu 24 milionów funtów rocznie, a rodzice są zmuszeni do brania urlopu, aby opiekować się dziećmi.
Szacuje się, że wprowadzenie darmowej szczepionki na ospę wietrzną pozwoli NHS zaoszczędzić 15 milionów funtów rocznie.
Minister zdrowia Stephen Kinnock powiedział:
– Dajemy rodzicom możliwość ochrony swoich dzieci przed ospą wietrzną i jej poważnymi powikłaniami. Jednocześnie pozwalamy im pozostać w przedszkolu lub szkole i zapobiegamy konieczności szukania opieki nad dziećmi lub opuszczania pracy przez rodziców. Ta szczepionka stawia zdrowie dzieci na pierwszym miejscu i zapewnia pracującym rodzinom wsparcie, na jakie zasługują.
