Niewiele osób w Wielkiej Brytanii wie, że w konkretnych przypadkach pomoc przysługuje także w trakcie diagnozy. Jakie przepisy to regulują i kiedy można wnioskować o świadczenie z DWP także w trakcie trwania badań?
Wielu rodziców w Wielkiej Brytanii nie zdaje sobie sprawy, że świadczenia z tytułu niepełnosprawności dziecka można otrzymać jeszcze przed postawieniem formalnej diagnozy. Choć może się to wydawać zaskakujące, zasiłek w trakcie diagnozy to realna forma pomocy. Dlatego przysługuje dzieciom mającym wyraźne potrzeby opiekuńcze i trudności w codziennym funkcjonowaniu. Nawet jeśli nie mają jeszcze orzeczenia czy opinii specjalisty.
Zasiłek w trakcie diagnozy – pomoc już w trakcie formalności
Zasiłek Disability Living Allowance for Children (DLA) jest świadczeniem, które można uzyskać na podstawie codziennych trudności dziecka. Niezależnie od tego, czy posiada ono już medyczną diagnozę. To oznacza, że dziecko nie musi mieć formalnie stwierdzonego autyzmu, ADHD czy innego zaburzenia, aby mogło otrzymać wsparcie finansowe z brytyjskiego Department for Work and Pensions (DWP).
To, co decyduje o przyznaniu świadczenia, to faktyczne potrzeby opiekuńcze oraz to, jak bardzo dziecko odbiega swoim funkcjonowaniem od rówieśników. W praktyce oznacza to, że już samo podejrzenie zaburzeń rozwojowych może być wystarczające, jeśli dziecko wymaga więcej opieki, pomocy przy codziennych czynnościach lub ma trudności z poruszaniem się i orientacją w przestrzeni.
Zasiłek w trakcie diagnozy – kiedy warto złożyć wniosek?
Wniosek można złożyć w dowolnym momencie. Wówczas gdy rodzic lub opiekun zauważy, że dziecko potrzebuje większego wsparcia niż inne dzieci w tym samym wieku. Nie trzeba czekać na diagnozę z poradni psychologiczno-pedagogicznej, opinię psychiatry czy specjalistyczne badania. Im wcześniej wniosek zostanie złożony, tym szybciej rodzina może otrzymać potrzebne wsparcie.
Typowe sytuacje, które uzasadniają złożenie wniosku jeszcze przed diagnozą, to np. opóźniony rozwój mowy, trudności w regulowaniu emocji, silna lękliwość, nadpobudliwość, problemy z koncentracją czy brak świadomości niebezpieczeństw w otoczeniu. Często są to dzieci, które źle reagują na hałas. Mają trudności w kontaktach społecznych lub potrzebują obecności dorosłego praktycznie przez cały dzień.
Co mówi prawo i jakie są kryteria?
Choć oficjalna strona DWP nie mówi wprost o możliwości uzyskania świadczenia bez diagnozy, w rzeczywistości przyznanie zasiłku zależy od tego, jak dane dziecko funkcjonuje na co dzień. Nie chodzi o to, czy ma nazwane zaburzenie. Istotne jest, czy wymaga opieki wykraczającej poza standardowy zakres.
Pod uwagę brane są takie czynniki jak potrzeba dodatkowego wsparcia przy ubieraniu się, korzystaniu z toalety, zasypianiu, czy też występujące problemy z poruszaniem się, orientacją w terenie, reagowaniem na bodźce lub przebywaniem w miejscach publicznych. Jeśli dziecko nie potrafi funkcjonować samodzielnie lub odczuwa lęk i dezorientację w typowych codziennych sytuacjach, to może kwalifikować się do uzyskania zasiłku.
Od czego zależy wysokość świadczenia DLA
Zasiłek DLA przyznawany jest w różnych stawkach, w zależności od stopnia trudności dziecka i zakresu potrzebnej pomocy. Świadczenie opiekuńcze może wynosić od około 29 funtów tygodniowo w najniższym wymiarze. Maksymalnie to 116 funtów w przypadku dzieci, które wymagają znacznej opieki w dzień i w nocy. Jeśli dziecko ma także trudności z mobilnością – na przykład nie porusza się samodzielnie albo nie potrafi bezpiecznie chodzić po otwartym terenie – przysługuje również dodatkowa stawka z tytułu trudności w poruszaniu się. Ten może wynieść do 71 funtów tygodniowo.
Co ważne, zasiłek ten nie jest zależny od dochodu rodziny, a jedynie od rzeczywistych potrzeb dziecka. Oznacza to, że nawet rodzice o wysokich dochodach mogą otrzymać wsparcie, jeśli ich dziecko spełnia kryteria.
Jak przygotować skuteczny wniosek o świadczenie DLA?
Aby zwiększyć szansę na pozytywną decyzję, warto dobrze udokumentować codzienne trudności dziecka. W praktyce oznacza to prowadzenie krótkiego dzienniczka zachowań, w którym opisuje się, ile czasu zajmują codzienne czynności. Trzeba opisać jak dziecko reaguje na różne sytuacje. Czy ma lęki i ograniczenia.
Warto również dołączyć opinie ze szkoły, przedszkola, od nauczycieli wspomagających. Potwierdzenie pomocy od logopedy, terapeuty zajęciowego lub psychologa. Dobrze napisany wniosek nie musi opierać się na diagnozie – wystarczy, że jasno i rzetelnie przedstawia potrzeby dziecka oraz sposób, w jaki te potrzeby wpływają na życie rodziny.
Dodatkowe wsparcie – Carer’s Allowance dla rodzica
Jeśli dziecko otrzyma DLA w średniej lub wysokiej stawce opiekuńczej, rodzic lub opiekun może ubiegać się również o Carer’s Allowance, czyli zasiłek dla opiekuna. Przysługuje on osobom, które opiekują się dzieckiem co najmniej 35 godzin tygodniowo i nie przekraczają ustalonego limitu zarobków. W 2025 roku wynosi on 151 funtów tygodniowo brutto. Carer’s Allowance może znacząco pomóc rodzicom, którzy zrezygnowali z pracy zawodowej lub ograniczyli etat, by zapewnić dziecku stałą opiekę.
Jak złożyć wniosek o zasiłek w trakcie diagnozy?
Aby złożyć wniosek o DLA, można zadzwonić pod bezpłatny numer infolinii DWP: 0800 121 4600, aby zamówić papierowy formularz, albo pobrać go w wersji PDF ze strony internetowej gov.uk. Wypełnienie formularza wymaga czasu i dokładności – dlatego warto przygotować się wcześniej i zebrać wszystkie niezbędne dokumenty.
Jeśli wniosek zostanie zaakceptowany, świadczenie może być przyznane z mocą wsteczną, czyli od daty jego złożenia. Nie od dnia diagnozy, co często ma ogromne znaczenie dla budżetu rodziny.
Świadczenie DLA w trakcie diagnozy – warto działać wcześniej
Zasiłek DLA to ważne i często nieznane narzędzie wsparcia dla rodzin dzieci z trudnościami rozwojowymi. Kluczowe jest zrozumienie, że nie trzeba czekać na postawienie diagnozy – liczy się rzeczywiste funkcjonowanie dziecka i potrzeby w codziennym życiu. Rodzice, którzy obserwują u swojego dziecka wyraźne objawy i trudności, powinni jak najszybciej rozważyć złożenie wniosku. To realna pomoc, która może przynieść ulgę finansową i psychologiczną już na wczesnym etapie drogi diagnostycznej.
