Najnowszy raport Simon Communities of Ireland „Locked Out of the Market” podkreśla trudności, przed którymi stoją osoby korzystające z Housing Assistance Payment (HAP) w znalezieniu odpowiednich mieszkań na wynajem.
Housing Assistance Payment (HAP) to irlandzki program wsparcia, który pomaga osobom o niskich dochodach. Wspiera ich dostęp do mieszkań na rynku wynajmu prywatnego. Program zapewnia finansowanie w postaci dopłat do czynszu dla gospodarstw domowych, które spełniają określone kryteria dochodowe i które nie mają dostępu do odpowiednich mieszkań w sektorze publicznym. HAP jest skierowany głównie do rodzin i osób dorosłych. Pomaga zmagającym się z problemami mieszkaniowymi, w tym do osób zagrożonych bezdomnością lub już żyjących w tym stanie.
W ramach programu, beneficjenci otrzymują pomoc w pokryciu części lub całości czynszu. Wysokość pomocy zależy od dochodów oraz lokalnych stawek. Jednak, jak pokazuje najnowszy raport Simon Communities of Ireland, dostępność mieszkań spełniających kryteria HAP jest bardzo ograniczona. Z danych wynika, że w grudniu 2024 roku dostępnych było tylko 46 mieszkań w całej Irlandii. Jednoześnie aż 37 znajdowało się w Dublinie. Co gorsza, w aż ośmiu badanych regionach (w tym w Cork, Limerick i Galway) nie było żadnych nieruchomości dostępnych w ramach stawek HAP. To pokazuje, jak ogromne trudności napotykają osoby korzystające z tego programu w poszukiwaniach odpowiedniego mieszkania. Najgorzej jest poza Dublinem. Tam sytuacja jest szczególnie trudna.
Dlaczego w Irlandii jest problem z wynajmem mieszkań?
Problem na rynku mieszkaniowym w Irlandii jest wynikiem wielu czynników. Nakładają się onena siebie i tworzą trudną sytuację dla osób poszukujących mieszkań. Po pierwsze, wysokie ceny nieruchomości, zarówno do wynajęcia, jak i do zakupu, sprawiają, że wiele osób, zwłaszcza z niskimi dochodami, nie może sobie pozwolić na wynajem lub zakup. Wzrost cen spowodowany jest rosnącym popytem. Jednocześnie jest brak odpowiedniej podaży, zwłaszcza mieszkań w przystępnych cenach. Brak wystarczającej liczby nowych inwestycji mieszkaniowych i trudności w uzyskaniu pozwoleń na budowę sprawiają, że oferta rynkowa nie nadąża za potrzebami. Rośnie liczba osób poszukujących dachu nad głową. Dodatkowo, wiele nieruchomości pozostaje pustych. Inwestorzy preferują wynajem krótkoterminowy, zwłaszcza w miastach turystycznych. Turystyka znacząco ogranicza dostępność długoterminowych wynajmów.
Z kolei programy wsparcia, takie jak HAP, mimo że stanowią pomoc dla osób o niskich dochodach, nie są w stanie nadążyć za rosnącymi cenami wynajmu. Skutkuje to trudnościami w znalezieniu dostępnych mieszkań w ramach ustalonych limitów. Sytuację dodatkowo pogarsza deficyt mieszkań socjalnych. Brak również długofalowej polityki mieszkaniowej. Prowadzi to do coraz większej liczby osób pozostających w tzw. „sytuacji kryzysowej” na rynku mieszkaniowym.