Strefa ULEZ (Ultra Low Emission Zone) w Londynie to obszar, na którym obowiązują ostrzejsze normy emisji spalin dla pojazdów. Celem strefy jest poprawa jakości powietrza w mieście poprzez ograniczenie emisji szkodliwych substancji. Strefa ta powstała w 2019 roku i regularnie powiększania obejmuje obecnie cały Londyn.
Powstaniu strefy ULEZ i i jej kolejnym rozszerzaniom towarzyszyło wiele kontrowersji. Projekt budził mnóstwo sprzeciwów. ULEZ bowiem nieproporcjonalnie uderza w biedniejsze osoby, które nie mogą sobie pozwolić na nowe, niskoemisyjne pojazdy. Mają one dodatkowe wydatki płacąc opłaty za wjazd do strefy. Dodatkowo kwestionowano skuteczność strefy ULEZ w poprawie jakości powietrza. Emisja spalin nadal jest wysoka poza strefą ULEZ, a zanieczyszczenia będą się przemieszczać do innych obszarów miasta.
Czym jest strefa ULEZ?
Ultra Low Emission Zone (w skrócie ULEZ) zostało wprowadzone przez ówczesnego burmistrz Londynu Borisa Johnsona w 2019 roku, w ramach działań mających poprawić jakość powierza w brytyjskiej stolicy. Ten niezwykle ambitny projekt jest opisywany jako jedna z najbardziej radykalnych polityk przeciwdziałania zanieczyszczeniom na świecie. Początkowo obejmował jedynie centralną część miasta, ale Sadiq Khan rozszerzył ją znacznie w październiku 2021. Kolejne zwiększenie strefy ULEZ miało miejsce w 2023 roku.
Gdzie jest strefa ULEZ?
Od 29 sierpnia 2023 roku strefa ULEZ obejmuje cały Londyn. Wszystkie dzielnice Londynu i City of London. Autostrada M25 jest poza strefą ULEZ. Aby sprawdzić czy dana ulica lub postcode leżą w strefie, należy wejść na stronę TFL.
Rodzaje opłat i zwolnienia
- Opłata dzienna: 12,50 GBP (około 75 PLN) za każdy dzień wjazdu do strefy ULEZ. Opłatę można uiścić online, telefonicznie lub za pomocą aplikacji do 3 dni po podróży.
- Kara za nieuiszczenie opłaty: 180 GBP (około 1100 PLN), która może zostać obniżona do 90 GBP (około 540 PLN) przy opłaceniu w ciągu 14 dni.
- Istnieją również pewne zwolnienia z opłat ULEZ, m.in. dla:
- Mieszkańców strefy ULEZ
- Niektórych rodzajów pojazdów, np. motocykli, pojazdów hybrydowych, ciężarówek Euro 6 i nowszych
- Pojazdów poruszających się w określonych godzinach
Jakie pojazdy zaliczamy do niskoemisyjnych
Opłaty ULEZ dotyczą wjazdu samochodów do wyznaczonej strefy. Obowiązują siedem dni tygodniu, przez 24 godziny, każdego dnia roku (z wyjątkiem Bożego Narodzenia). Opłata dzienna obowiązuje od północy do północy. Stawka £12.50 będzie dotyczyła większości pojazdów (samochodów, motorów, vanów do 3.5 tony). Grzywa za brak opłaty wynosi £160 (80 funtów, jeśli zostanie uiszczona w przeciągu 14 dni). Stawka £100 będzie dotyczyła samochodów ciężarowych oraz autokarów. Grzywa za brak opłaty wynosi £1000 (500, jeśli zostanie uiszczona w przeciągu 14 dni).
W praktyce każdy, kto posiada samochód z silnikiem benzynowym, który nie spełnia norm Euro 4 — w uproszczeniu to każdy samochód sprzed 2006 roku — może zacząć się martwić dodatkowymi kosztami. Co więcej, posiadacze pojazdów z silnikami wysokoprężnymi, które nie spełniają normy Euro 6 — czyli zdecydowana większość diesli kupionych przed wrześniem 2015 roku — również nie będzie spełniać norm wyznaczonych przez władzę.
Czy Twój samochód spełnia standardy ULEZ?
Można to sprawdzić posługując się oficjalną wyszukiwarką TfL pod tym adresem: https://tfl.gov.uk/modes/driving/check-your-vehicle/
Dodajmy, że poszczególne samochody będą oceniane pod tym kątem na podstawie realnej emisji spalin, a nie pod kątem ich wieku.
Pojazdy zarejestrowane poza Wielką Brytanią
Właściciele pojazdów zarejestrowanych poza Wielką Brytanią również muszą spełniać normę emisji spalin lub uiszczać dzienną opłatę ULEZ w wysokości 12,50 GBP, aby poruszać się po strefie.
Jakość powietrza w Londynie
Strefa ULEZ to tylko jeden z licznych projektów, który ma na celu poprawę jakości powietrza w Londynie.
Oprócz strefy ULEZ, władze Londynu podejmują szereg innych kroków w celu poprawy jakości powietrza w mieście:
- Inwestują w transport publiczny: Rozbudowują sieć metra, autobusów i tramwajów, aby zachęcić ludzi do korzystania z transportu publicznego zamiast samochodów.
- Promują transport rowerowy: Budują więcej ścieżek rowerowych i wprowadzają programy zachęcające do korzystania z rowerów, np. oferując bezpłatne wypożyczalnie rowerów.
- Wspierają pojazdy elektryczne: Oferują dotacje na zakup pojazdów elektrycznych i budują więcej stacji ładowania.
- Wprowadzają ograniczenia dla ruchu: Oprócz strefy ULEZ, w Londynie obowiązują również inne strefy niskoemisyjne oraz ograniczenia ruchu w godzinach szczytu.
- Zwalczają spalanie drewna domowego: Wprowadzają zakaz spalania drewna w kominkach i innych urządzeniach grzewczych w domach.
- Edukacja i podnoszenie świadomości: Prowadzą kampanie informacyjne na temat wpływu zanieczyszczenia powietrza na zdrowie i sposobów na jego ograniczenie.
Władze Londynu współpracują również z przedsiębiorstwami i organizacjami pozarządowymi, aby wspólnie opracować rozwiązania mające na celu poprawę jakości powietrza w mieście.
Należy jednak pamiętać, że poprawa jakości powietrza to złożone wyzwanie, które wymaga długoterminowych działań. Oprócz działań podejmowanych przez władze miasta, każdy z nas może również przyczynić się do poprawy jakości powietrza, m.in. korzystając z transportu publicznego, rowerów lub chodząc pieszo, ograniczając używanie samochodów i spalanie drewna domowego, a także dbając o energooszczędność w domach i miejscach pracy.
