Już dziś, we wtorek 19 listopada, tysiące rolników planują w samym centrum Londynu protestować przeciwko zmianom w Inheritance Tax zaproponowanym przez rząd Partii Pracy.
Brytyjscy farmerzy twierdzą, że reformy Labour zniszczą rodzinne gospodarstwa. Brytyjskie władze utrzymują, że zmniejszenie ulg dla bogatych posiadaczy ziemskich nie wpłynie na bezpieczeństwo żywnościowe kraju.
Rząd Partii Pracy w ramach budżetu na rok 2025 zapowiedział zmiany w ramach Inheritance Tax (IHT). Chodzi konkretnie o zmiany związane z agricultural property relief (ulgami od nieruchomości rolnych – APR) i z business property relief (ulgami od nieruchomości komercyjnych – BPR). Ulga APR została wprowadzona w 1992 rok. Jej celem było między innymi wzmocnienie bezpieczeństwa żywnościowego.
Jak zmiany wprowadzone przez Partię Pracy uderzają w najbogatszych rolników?
Zmiany opracowane przez Labour mają wejść w życie w kwietniu 2026 roku. Cięcia w ulgach APR i BPR uderzą w najbogatszych posiadaczy ziemskich. W jaki konkretnie sposób? Jeśli majątek w ramach łącznych aktywów biznesowych i rolniczych nie przekroczy miliona funtów, to nie będzie podlegał podatkowi od spadków (Inheritance Tax). Ulga wyniesie zatem pełne 100%. Z kolei w przypadku aktywów, który wartość przekroczy milion funtów, podatek od spadków będzie obowiązywał z ulgą 50%. Przy standardowej stawce 40%, po obniżce efektywna stawka wyniesie 20%.
Dodajmy jednak, że podatek ten nie będzie płacić się jednorazowo. IHT w takich przypadkach będzie można regulować przez okres 10 lat, nie ponosząc żadnych dodatkowych odsetek.
Rząd Partii Pracy utrzymuje, iż niewielkie, rodzinne gospodarstwa w nie zostaną dotknięte przez zaproponowane w budżecie zmiany w ramach podatku od spadków. W ocenie ministra środowiska Steve`a Reeda w około 500 przypadkach znaczących majątków ziemskich w skali roku ich właściciele będą płacić więcej, niż płacą obecnie.
Minister Reed zaznacza, że poprzez zmiany w wysokości ulg APR i BPR wpływy do budżetu państwa zwiększą się o 200 mln funtów rocznie.
Czy to naprawdę dotknie tylko 500 rolników rocznie?
Rolnicy zwracają jednak uwagę, że wyliczenia rządu są niewłaściwe. Jak czytamy na łamach „Guardiana” owa liczba 500 to po prostu ilość majątków, które kwalifikowały się do APR w zeszłym roku. Nowe przepisy będą jednak łączyć APR i BPR, zatem te wyliczenia nijak nie pasują do rzeczywistości po reformie Partii Pracy. Rolnicy do tej pory mogli się ubiegać o dwie różne ulgi, a teraz na obie nałożono próg wynoszący 1 mln funtów.
– Zwracanie uwagi jedynie na ilość ulg APR jako sumy całkowitej oznacza niezrozumienie. APR dotyczy tylko ziemi i budynków, pozostawiając maszyny, zwierzęta gospodarskie, inne aktywa rolnicze podlegające uldze BPR. Brak danych dotyczących roszczeń BPR jest niepokojący, gdy szukamy świadomej debaty – komentuje Jeremy Moody z Central Association of Agricultural Valuers, jak cytujemy za „Guardianem”.
Partia Pracy zwraca uwagę, iż gospodarstwa warte 3 mln funtów mogą zostać zwolnione z podatku, ponieważ małżeństwa mogą ubiegać się o zwolnienie z podatku w wysokości 1 mln funtów oraz zwolnienie na dom do wartości 1 mln. Jednak Moody dodaje, że aby takie rozwiązanie było możliwe, farma musiałaby być wspólną własnością i żadna z osób nie miałaby żadnych innych aktywów osobistych.
W jaki sposób można rozwiązać ten konflikt?
Na pewne rozwiązanie zwraca uwagę Emily Norton, hodowczyni bydła mlecznego i felietonistka „Farmers’ Weekly”, jak podajemy za „Guardianem”. Zasugerowała ona, że w przypadku osób starszych, które nie mają siedmiu lat na przekazanie swojej farmy, czyli czasu, w którym rodzice mogą przekazać aktywa swoim dzieciom bez podatku, „rząd powinien co najmniej ubezpieczyć składki ubezpieczeniowe dla starszych właścicieli ziemskich, którzy teraz chcą przekazać aktywa, ale ryzykują, że nie przeżyją siedmiu lat”.
„To niesprawiedliwe, że nie mają szansy na uporządkowanie swoich spraw, jak młodsi właściciele ziemscy” – zwraca uwagę Norton. Z kolei inni sugerują zwolnienie osób powyżej 80. roku życia z proponowanych zmian. Wśród innych propozycji wymienia się także rozdzielenie progów ulg APR i BPR oraz opodatkowanie najbogatszych właścicieli ziemskich, którzy dysponują majątkiem o wartości powyżej 10 mln funtów.
