Wykup mieszkania komunalnego – ciche zmiany w prawie zabijają prawo do własności

Partia Pracy po cichu zmienia prawo obowiązujące od czasów Margaret Tacher. Przepisy dotyczące wykupu mieszkań komunalnych były skonstruowane tak, by jak najwięcej osób mogło kupić lokal na własność. Obecnie Partia Pracy niemal niezauważenie przepycha przepisy, które sprawią, że wykup mieszkania będzie znacząco utrudniony. W efekcie lokale zamiast w ręce mieszkańców, pozostają w rękach władz lokalnych. Utrudnianie zakupu zamiast budowy nowych mieszkań to jednak droga donikąd. Co się zmienia? 

Od czasu wprowadzenia programu Right to Buy przez rząd Margaret Thatcher w 1979 roku, tysiące najemców mieszkań komunalnych w Wielkiej Brytanii miało możliwość wykupu lokalu mieszkalnego na własność. Owszem, korzystali z dużych zniżek. Jednak w efekcie byli właścicielami mieszkania a nie najemcami. To obciążało system i budowało poczucie odpowiedzialności i sprawstwa. Celem programu było zwiększenie udziału własności mieszkaniowej w społeczeństwie. Poprawa stabilizacji życiowej osób o niższych dochodach.

- Advertisement -

Jednak po czterech dekadach polityka ta uległa znacznym modyfikacjom. W 2024 i 2025 roku rządząca Partia Pracy wprowadziła istotne zmiany ograniczające dostęp do programu Right to Buy. Po cichu. To rodzi pytania o przyszłość mieszkaniową wielu rodzin.

Wykup mieszkania komunalnego – najważniejsze zmiany w programie Right to Buy

Program Right to Buy przez wiele lat umożliwiał najemcom mieszkań komunalnych wykup lokalu na własność na preferencyjnych warunkach. Jednak niedawne zmiany wprowadzone przez rząd Partii Pracy znacząco ograniczają dostępność i wysokość zniżek w ramach tego programu. Wykup mieszkania komunalnego jest w praktyce niemal niemożliwy.

Najważniejsze zmiany obejmują:

  • Obniżenie maksymalnej zniżki – z dotychczasowych 70% (lub kwotowych limitów do £80,900 w Anglii i £108,000 w Londynie) do obecnego poziomu od 5% do 15% wartości nieruchomości.
  • Wydłużenie minimalnego okresu najmu – z 3 do 10 lat zamieszkiwania w lokalu komunalnym, aby móc ubiegać się o wykup mieszkania.
  • Wyłączenie nowo wybudowanych mieszkań socjalnych – z programu Right to Buy na okres 35 lat, aby zapobiec natychmiastowej utracie nowo powstałych zasobów mieszkaniowych.
  • Nowy model naliczania zniżek – zniżka zaczyna się od 5% wartości nieruchomości i rośnie o 1% za każdy dodatkowy rok najmu, do maksymalnie 15% wartości lub ustalonego limitu kwotowego.

Kontekst społeczny i ekonomiczny zmian

Od lat 80. XX wieku program Right to Buy umożliwił sprzedaż ponad 2 milionów mieszkań komunalnych w Anglii. Choć zwiększył on odsetek właścicieli mieszkań, równocześnie doprowadził do znacznego zmniejszenia zasobów mieszkaniowych dostępnych dla osób o niskich dochodach. Niedobór mieszkań socjalnych jest jednym z kluczowych czynników obecnego kryzysu mieszkaniowego w Wielkiej Brytanii.

Wykup mieszkania komunalnego - Partia Pracy powoli wprowadza zmiany niekorzystne dla najemców
Wykup mieszkania komunalnego – Partia Pracy powoli wprowadza zmiany niekorzystne dla najemców, fot. gettyimages.com

Władze chcą ograniczyć dostępność lokali. Dlatego wykup mieszkania komunalnego będzie bardzo trudny. Z jednej strony zapobiega to uszczuplaniu zasobów komunalnych. Umożliwia również samorządom lokalnym inwestowanie w nowe budownictwo socjalne. Władze podkreślają, że bez takich środków zasoby mieszkaniowe mogłyby się szybko kurczyć. To ich zdaniem zwiększa skalę bezdomności i presję na drogi rynek wynajmu prywatnego.

Krytyka i kontrowersje

Zmiany spotkały się z ostrą krytyką ze strony opozycji i organizacji społecznych. Kevin Hollinrake, poseł Partii Konserwatywnej, nazwał Angelę Rayner „hipokrytką”, wskazując, że sama polityk skorzystała z programu Right to Buy, a obecnie ogranicza tę możliwość dla innych.

Krytycy argumentują, że znaczne obniżenie zniżek i wydłużenie wymaganego czasu najmu odbiera nadzieję wielu rodzinom na wykup własnego mieszkania. To jest postrzegane jako ograniczenie aspiracji mieszkaniowych i szans na stabilizację życiową. Dodatkowo – przecież wykupione mieszkanie nie znika z Wielkiej Brytanii. Tylko ciężar utrzymania przenosi się w pełni w ręce prywatne. Czy wykup mieszkań komunalnych według nowych zasad nie doprowadzi wkrótce do stanu, w którym to Państwo narzuca stawki czynszów, a rynek prywatny jest niszczony?

Wykup mieszkania komunalnego – utrudnienia to nie rozwiązania

Polityka mieszkaniowa mierzy się dzisiaj z trudnym dylematem. Jak bowiem pogodzić prawo do własności lokali przez najemców z koniecznością ochrony i odbudowy zasobów mieszkań socjalnych. Niewłaściwe wyważenie tych celów może prowadzić do pogłębienia kryzysu mieszkaniowego, wzrostu bezdomności oraz zwiększonej presji na sektor prywatny, gdzie koszty wynajmu są znacznie wyższe. Jednak utrudnianie wykupu zamiast budowy nowych mieszkań to droga donikąd! Tylko pogłębi kryzys mieszkaniowy w UK.

W tej sytuacji rząd Partii Pracy stawia na priorytetową odbudowę zasobów socjalnych, ograniczając jednocześnie wykup mieszkań komunalnych. To rozwiązanie, choć krytykowane, ma na celu zapewnienie długoterminowej stabilności mieszkaniowej i społecznej dla osób o niskich dochodach.

Kryzys mieszkaniowy ma się doskonale, rozwiązań brak

Wprowadzone zmiany w programie Right to Buy odzwierciedlają fundamentalne przesunięcie w podejściu do polityki mieszkaniowej w Wielkiej Brytanii. Partia Pracy zabija program, który przez lata sprzyjał rozwojowi własności mieszkaniowej, dziś jest ograniczany, aby przeciwdziałać utracie zasobów socjalnych.

Jak wpłynie to na życie tysięcy rodzin? Czy możliwe jest znalezienie równowagi między aspiracjami jednostek a potrzebą ochrony zasobów publicznych? Debata ta pozostaje otwarta i niezwykle ważna dla przyszłości brytyjskiego rynku mieszkaniowego.

Teksty tygodnia

Ile osób w Wielkiej Brytanii nie płaci podatku lokalnego i co za to grozi?

Ile osób w UK nie płaci podatku lokalnego i jakie są tego przyczyny? Co grozi za dług oraz jak wyglądają średnie stawki?

Reformy reform – warsztaty przed przyznaniem świadczenia i zmiany tylko dla nowych wnioskodawców

DWP wprowadza warsztaty przed przyznaniem świadczenia PIP oraz zapowiada zmiany jedynie dla nowych świadczeniobiorców. Jakie zmiany pociągnie za sobą reforma reform?

Chcesz zostać w Wielkiej Brytanii na stałe? LANGUAGECERT pomoże Ci zrobić ten krok

Planujesz zostać w UK na stałe? Sprawdź, jak uzyskać ILR lub obywatelstwo brytyjskie i dlaczego warto zdać egzamin z języka z LANGUAGECERT.

Zmieni się wygląd banknotów po raz pierwszy od 50 lat. Bank Anglii prosi o pomoc

Bank Anglii planuje zmienić wygląd banknotów po raz pierwszy od 50 lat. Prosi o pomoc mieszkańców Wysp, którzy mogą zgłaszać swoje propozycje.

Kolejne ulice na West End będą strefami ograniczonego ruchu

Kolejna ulica w West End ma zostać przekształcona w deptak. Zgodnie z planami, istniejąca strefa ograniczonego ruchu zostanie rozszerzona. Kierowcy i taksówkarze wyrażają swoje niezadowolenie z tych zmian.

Praca i finanse

Kryzys w UK

Styl życia

Życie w UK

Londyn

Crime

Zdrowie