Coraz więcej mieszkańców Holandii zmaga się z poważnymi problemami finansowymi. Powód paradoksalny – błędnie przyznane świadczenia. Chodzi o dodatki na mieszkanie, opiekę nad dziećmi czy ubezpieczenie zdrowotne, które po wypłacie często trzeba zwrócić – gdy okazuje się, że dochód wnioskodawcy był wyższy niż przewidywano. Ten mechanizm wpędza w problemy wiele rodzin.
Jak działa system świadczeń? Świadczenia przyznawane są z góry na podstawie wcześniejszych dochodów rodziny. W teorii mechanizm jest prosty: jeśli zarobki mieszczą się w określonym limicie, państwo dopłaca do kosztów mieszkania, opieki nad dziećmi czy ubezpieczenia zdrowotnego.
Problem pojawia się, gdy w trakcie roku sytuacja finansowa rodziny się zmienia – np. pojawia się premia, nowa umowa o pracę lub dodatkowe źródło dochodu. Wtedy urząd może zażądać zwrotu nadpłaconych pieniędzy. Dla wielu osób oznacza to nagłe wezwania do spłaty kilku tysięcy euro.
Rosnące liczby i finansowe pułapki
Według danych krajowego urzędu statystycznego CBS w ubiegłym roku odnotowano 658 tys. przypadków zwrotu świadczeń. Liczba gospodarstw korzystających z dodatków długoterminowo niemal potroiła się od czasu pandemii koronawirusa.
Eksperci alarmują, że obecny system jest zbyt skomplikowany i nieprzejrzysty. Formularze i przepisy bywają trudne do zrozumienia. Dlatego wiele osób nie nadąża za zmianami swoich dochodów. W efekcie niewinne błędy prowadzą do poważnych problemów finansowych.
Politycy i eksperci wzywają do reformy
Siedem partii politycznych apeluje o uproszczenie zasad przyznawania świadczeń. Jednym z proponowanych rozwiązań jest połączenie różnych zasiłków w jeden, aby łatwiej było kontrolować wysokość przysługujących środków i uniknąć błędów.
„Błędnie przyznane świadczenia nie tylko generują długi, ale destabilizują życie rodzin” – komentują eksperci. Dla wielu rodzin oznacza to trudności w opłaceniu rachunków, stres. Natomiast w skrajnych przypadkach – spiralę zadłużenia trwającą latami.
Błędnie przyznane świadczenia. Jak się chronić?
Urząd skarbowy apeluje, by osoby korzystające ze świadczeń regularnie monitorowały swoje dochody i zgłaszały zmiany. Świadome planowanie finansów i bieżące aktualizowanie danych w urzędzie może uchronić przed nagłymi wezwaniami do zwrotu pieniędzy.
