Po 175 dniach negocjacji udało się osiągnąć porozumienie w sprawie utworzenia koalicyjnego rządu w Holandii. PVV osiągnęło porozumienie z VVD, NSC i BBB. Nie wiadomo jeszcze, kto stanie na czele nowego gabinetu. Wiadomo jednak, że premierem nie zostanie Geert Wilders, a więc lider partii, która wygrał przyspieszone wybory jesienią 2023.
Prawie sześć miesięcy po listopadowych wyborach w Holandii, Geert Wilders ogłosił, że cztery partie negocjujące w sprawie utworzenia nowego rządu wypracowały kompromis. Stojący na czele PVV polityk w dniu wczorajszym, w środę 15 maja 2024 ogłosił, że udało się osiągnąć porozumienie, ale trwają jeszcze rozmowy dotyczące tego, kto zostanie premierem. Szczegóły porozumienia koalicyjnego nie zostały ujawnione, ponieważ będzie ono jeszcze przedmiotem debaty z udziałem parlamentarzystów partii tworzących nowy rząd.
Jakie partie utworzą nowy rząd w Holandii?
W skład nowego gabinetu wejdą politycy czterech partii – PVV, VVD, NSC i BBB. Kierowana przez Geerta Wildersa skrajnie prawicowa i populistyczna Partia Wolności (PVV), zdobyła 37 mandatów w 150-osobowej Izbie Reprezentantów (23.49%), wygrywając wybory po raz pierwszy w swojej historii. Władzą podzieli się z politykami konserwatywno-liberalnej Partii Ludowej na rzecz Wolności i Demokracji (VVD) kierowanej obecnie przez Dilan Yeşilgöz, a wcześniej przez Marka Ruttego, który był premier Holandii od 2010 roku. VVD osiągnęło w wyborach wynik 15.24% i do Izby Reprezentantów wyśle 24 posłów.
Szeregi nowej koalicji uzupełnią posłowie chrześcijańskiej, centro-prawicowej Nowej Umowy Społecznej (20 mandatów, wynik 12.88%) Pietera Omtzigta, byłego posła z ramienia CDA, oraz skrajnie prawicowej i populistycznej partii Ruch Rolnik-Obywatel (7 mandatów, wynik 4.65%) Caroline van der Plas. W sumie koalicja PVV, VVD, NSC i BBB będzie dysponować 88 głosami w niższej izbie holenderskiego parlamentu.
Jaki polityczny kierunek obierze nowy rząd?
W Holandii dojdzie do znaczącej zmiany na scenie politycznej. Do tej pory krajem rządzili konserwatywni liberałowie z VVD, wspierani przez inne partie. W 2010 roku byli to chadecy z CDA, w 2012 socjaldemokraci z PvdA, w 2017 znów CDA wraz z liberałami z D66 oraz chadekami z CU, podobnie było w 2022. Na czele tych wszystkich czterech gabinetów stał Mark Rutte z VVD. Były premier pozostaje czołowym kandydatem na nowego sekretarza generalnego NATO, a w Holandii władze przejmie prawdopodobnie najbardziej prawicowy rząd w jej historii. Proces formowania się rządu zajmie jeszcze od czterech do pięciu tygodni.
Jaki kierunek obierze nowy rząd? Przede wszystkim nie będzie on tak radykalny, jak wynikałoby to z tego, co postulował Geert Wilders podczas kampanii wyborczej. Lider PVV w sposób znaczący złagodził swoją retorykę, a także odszedł od najbardziej skrajnych postulatów, które zapewniły mu wygraną w wyborach. Więcej na ten temat pisaliśmy w osobnym artykule: „Geert Wilders łamie obietnicę referendum ws. Nexitu„.
„Twardsza” polityka wobec imigrantów, także z Polski
Z pewnością jednak można oczekiwać, że koalicja PVV, VVD, NSC i BBB będzie prowadziła „twardszą” politykę wobec imigrantów z innych krajów UE, ograniczając liczbę osób przybywających „za pracą” do Holandii. Nowy rząd zapewnia, że w tej kwestii będzie działał w granicach prawa i w zgodzie z międzynarodowymi traktatami.
Jak podają holenderskie media, zapowiedziano również uchylenie przepisów, które zapewniały sprawiedliwe rozmieszczenie uchodźców w całym kraju, a także zmiany w zakresie polityki migracyjnej. Zmniejszone mają zostać nakłady na służbę zdrowia oraz na media publiczne. Zmiany dotkną również ograniczenia prędkości na autostradzie (wróci ono do poziomu 130 km/h) oraz wymiar sprawiedliwości.