Przeczytaj nasz przewodnik po pracy w Holandii. Sprawdź, ile zarobisz, jakie prawa ci przysługują i jak skutecznie zgłaszać nieprawidłowości.
Podjęcie pracy w Holandii może być bardzo dobrą decyzją nie tylko pod względem finansowym. Kraj wiatraków i tulipanów to ciekawy zakątek Europy, do którego decydują się wyjechać Polacy często z całymi rodzinami. W kontekście zatrudnienia w Holandii warto jednak wiedzieć, jakie prawa ma pracownik w tym kraju, ile można zarobić i w jakim zakresie państwo chroni tam osoby pracujące. Sprawdź, czy prawo holenderskie w ten sam sposób traktuje wszystkich pracowników i gdzie zgłosić ewentualne nieprawidłowości.
Jakie są minimalne standardy wynagrodzeń w Holandii?
Płaca minimalna w Holandii automatycznie wzrasta wraz z wynagrodzeniem, które wynika z układu zbiorowego pracy. Indeksacja i ustalanie poziomu minimalnego wynagrodzenia za pracę w Holandii ustalane jest przez rząd co 6 miesięcy. Obecnie wynosi 13,68 euro za godzinę i obowiązuje od lipca 2024 roku. W porównaniu do czterech ostatnich lat stawka ta wzrosła dość znacznie (o ponad 3%). Kolejne zmiany na korzyść pracowników planowane są na styczeń 2025 roku.
Przed wprowadzonymi zmianami, osoby, których tygodniowy wymiar pracy wynosił 36 i 40 godzin otrzymywały takie samo wynagrodzenie minimalne, które różniło się w przeliczeniu na kwotę za godzinę. Aktualnie jednak im więcej godzin pracy w tygodniu, tym wyższy zarobek. Zmiana jest zatem szczególnie korzystna dla osób pracujących ponad 36 godzin w tygodniu.
Holandia jest krajem, w którym można liczyć na atrakcyjne zarobki. Wynagrodzenia są adekwatne do kosztów związanych z bieżącymi potrzebami, życiem czy obowiązkowymi świadczeniami. Podwyżki wprowadzane są regularnie, co zapewnia bezpieczeństwo i dość wysoki standard życia.
Warunki pracy w Holandii
Wraz z korzystnym systemem wynagrodzeń na uwagę zasługują również dobre warunki pracy w Holandii. Nieprzerwanie można pracować maksymalnie do 12 godzin. Jednocześnie tydzień pracy nie może być dłuższy niż 60 godzin. Ponadto w okresie 16 tygodni średnia liczba przepracowanych godzin nie może przekroczyć 48 na tydzień. Po każdym dniu pracy osoba pracująca ma prawo do co najmniej 11 godzin nieprzerwanego wypoczynku. Po tygodniu pracy natomiast przerwa nie może być krótsza niż 36 kolejnych, następujących po sobie godzin.
Niezależnie od branży, jeżeli czas pracy ciągiem przekracza 5,5 godziny, pracownik ma prawo do co najmniej 30-minutowej przerwy. Jeśli czas pracy wynosi ponad 10 godzin, przerwa musi być co najmniej 45-minutowa. W Holandii przerwy pomiędzy godzinami pracy są najczęściej bezpłatne.
Nocne zmiany w Holandii
Co do nocnej pracy w Niderlandach zmiana taka nie może trwać dłużej niż 10 godzin. Jeżeli kończy się po godzinie 2 w nocy, pracownik musi odbyć co najmniej 14 godzin odpoczynku, zanim powróci do pracy. Aby móc zaliczyć pracę do tzw. nocnej zmiany, przynajmniej jedna godzina musi zawierać się w przedziale pomiędzy północą a 6 rano. W przypadku kobiet w ciąży oraz osób, które nie ukończyły 18. roku życia, zastosowanie mają inne normy czasu pracy.
Warto też zwrócić uwagę na nowoczesne warunki pracy, jakie muszą zapewnić pracownikom pracodawcy. Ponadto w Holandii również obowiązują zasady związane z bezpieczeństwem i higieną pracy. Pracodawca w przypadku branży z niebezpiecznymi lub toksycznymi substancjami jest zobowiązany zapewnić swoim pracownikom nieodpłatne środki ochrony indywidualnej.
Zgodnie z obowiązującym prawem holenderskim, jeżeli stanowisko pracy nie będzie właściwie zabezpieczone przez pracodawcę lub wystąpi bezpośrednie zagrożenie bezpieczeństwa danej osoby, pracownik ma prawo odmówić wykonywania pracy. Wszelkie skargi i wypadki przy pracy można zgłaszać do Inspekcji Pracy (Inspectie SZW). W przypadku pracowników, którzy zatrudnieni zostali za pośrednictwem agencji pracy tymczasowej, odpowiedzialność za właściwy poziom bezpieczeństwa i higienę na stanowisku pracy ponosi pracodawca, a nie agencja.
Jak działa system urlopów i świadczeń chorobowych?
Pracownikom w Holandii pracującym na pełny etat przysługuje 20 dni płatnego urlopu wypoczynkowego w roku. W przypadku układu zbiorowego dla danej branży lub umowy o pracę wymiar ten może być większy. Prawo do pierwszego urlopu w danym roku zatrudnienia ustalane jest pomiędzy pracownikiem a pracodawcą. Zatrudnienie w Holandii wiąże się również z otrzymywaniem świadczenia wakacyjnego, które naliczane jest od pierwszego dnia podjętej pracy. W skali roku musi wynosić co najmniej 8% miesięcznego wynagrodzenia brutto.
Świadczenie chorobowe w Holandii stanowi od 70 do 100% wynagrodzenia w zależności od przyczyny zwolnienia. Pracodawca może wypłacać wynagrodzenie chorobowe przez maksymalnie 2 lata. Jeżeli w trakcie zwolnienia chorobowego kończy się umowa o pracę, pracownik może starać się o kontynuację wypłacania świadczenia w Zakładzie Ubezpieczeń Pracowniczych. Chorego pracownika przebywającego na zwolnieniu chorobowym w Holandii nie można zwolnić.
Warto zwrócić uwagę na sprzyjające pracownikom w Holandii prawo co do zgłaszania niedyspozycji do pracy. W przypadku nagłego zachorowania, wystarczy powiadomić rano pracodawcę o swojej niedyspozycji. Nie jest konieczne zaświadczenie lekarskie. Trzeba jednak mieć na uwadze, że pracodawca ma prawo do sprawdzenia stanu faktycznego i prawdomówności pracownika.
Prawa pracowników tymczasowych a pracowników zatrudnionych bezpośrednio przez firmę
Prawa pracowników tymczasowych w Holandii różnią się od praw przysługujących osobom zatrudnionym bezpośrednio przez pracodawców. Zależą one przede wszystkim od faz pracy oraz CAO, czyli Układu Zbiorowego Pracy. W przypadku pracowników tymczasowych najistotniejsze są układy zbiorowe ABU i NBBU.
Faza A (ABU), faza 1 lub faza 2 (NBBU)
Jeżeli w umowie o pracę znajduje się klauzula o tymczasowym charakterze zatrudnienia (taki zapis może obowiązywać maksymalnie do 78 tygodni), pracodawca może zwolnić pracownika bez żadnego powodu, w tym także w trakcie choroby. Wynagrodzenie wypłacane jest wówczas wyłącznie za przepracowane godziny.
Jeżeli zawarta jest umowa na czas określony lub o oddelegowanie, wówczas biuro pośrednictwa pracy nie ma prawa zwolnić pracownika bez powodu.
Faza B (ABU) lub faza 3 (NBBU)
Na tym etapie pracy umowa o pracę może być rozwiązana przedwcześnie wyłącznie w sytuacji, gdy zapisy w niej zawarte na to pozwalają. Faza ta trwa maksymalnie 4 lata lub przez okres 6 kontraktów.
Jeśli pracownik zawarł kontrakt na pół roku lub dłużej umowa musi zostać wypowiedziana w sposób pisemny. Najpóźniej na miesiąc przed końcem umowy biuro pośrednictwa pracy musi poinformować pracownika, czy umowa zostanie przedłożona, a jeżeli tak, to na jakich warunkach. Nie dotyczy to przypadku, gdy w umowie o pracę jest umowa o oddelegowanie oraz sytuacji, kiedy umowa o pracę nie zawiera terminu końca kontraktu.
Faza C (ABU) lub faza 4 (NBBU)
Po przepracowanych maksymalnie 4 latach lub sześciu kontraktach fazy B (ewentualnie fazy 3) pracownik zatrudniony jest w biurze pośrednictwa pracy na stałe. Nie ma w tej sytuacji możliwości zwolnienia z pracy bez konkretnego, ważnego powodu. Może mieć to miejsce z powodów dyscyplinarnych, po zaakceptowaniu propozycji rozwiązania umowy lub za zgodą UWV czy sądu rejonowego.
Możliwe jest również zatrudnienie bez faz w Holandii, a na zasadzie systemu czasowych kontraktów. Wówczas klauzula o tymczasowym charakterze zatrudnienia może obowiązywać maksymalnie przez 26 tygodni. W czasie 2 lat możliwe jest też zawarcie do 3 umów.
Gdzie zgłosić naruszenia praw pracowniczych?
Podobnie jak w przypadku nieodpowiednich warunków panujących w miejscu pracy, tak w sytuacji naruszenia praw pracownika, fakt ten można zgłosić do Inspekcji Pracy. Aby skontaktować się z instytucją, można zadzwonić na bezpłatny numer 0 800 51 51 lub wypełnić specjalny formularz na stronie internetowej www.inspectieszw.nl/melden.
Niestety zdarza się, że osoby poszukujące pracy padają również ofiarami nieuczciwych agencji pośrednictwa pracy. Takie instytucje także można zgłosić do Inspekcji Pracy za pośrednictwem formularza, który dostępny jest także w języku polskim. Jeżeli problem dotyczy polskiej agencji pracy lub pracowników delegowanych z takiego podmiotu, fakt ten warto zgłosić także do Państwowej Inspekcji Pracy w Polsce.
Skargę lub informacje o wszelkich naruszeniach praw pracowniczych w języku polskim można również zgłosić na stronie internetowej Stowarzyszenia Przestrzegania Układu Zbiorowego dla Pracowników Tymczasowych (www.sncu.nl/pl/).
Jakie prawa mają pracownicy pracujący w Holandii przez agencje pracy z Polski?
W przypadku pracy tymczasowej w Holandii, pracownicy podpisują umowy o pracę lub inne umowy cywilnoprawne z agencją pracy, która następnie „wypożycza” takie osoby konkretnym pracodawcom. Pracownika i pracodawcę nie łączy zatem żadna umowa, tak jak dzieje się to w przypadku zatrudnienia w sposób bezpośredni.
W kwestii przysługujących praw i obowiązków są one podobne zarówno w przypadku osób zatrudnianych bezpośrednio, jak i świadczących pracę tymczasowo, z ramienia agencji. Pracodawca ma obowiązek odpowiednio zorganizować i zabezpieczyć miejsce pracy. Takie same są również zasady związane z wynagrodzeniem, płacą minimalną czy przysługującymi świadczeniami.
Praca tymczasowa realizowana na podstawie umowy zawartej w Polsce z polską agencją pracy musi odbywać się na zasadach zgodnych z polskim prawem pracy, ale też prawem holenderskim. Pracownik taki ma prawo do wynagrodzenia zgodnego ze stawkami holenderskimi i w oparciu o standardy obowiązujące także przy zatrudnianiu Holendrów czy osób realizujących pracę za pośrednictwem agencji holenderskiej.
Podjęcie pracy w Holandii bez wątpienia ma wiele plusów i może być o wiele korzystniejsze pod wieloma względami niż praca w Polsce. Warto jednak przed podjęciem wiążącej decyzji dobrze przeanalizować, w jaki sposób chcemy zorganizować poszukiwania pracy i czy korzystniejszą opcją będzie nawiązanie współpracy z agencjami zatrudnienia, czy też zawarcie umowy bezpośrednio z pracodawcą.