Kleszcze to niewielkie owady z rodziny pająków, które przenoszą bardzo groźne choroby, w tym boreliozę i zapalenie opon mózgowych. Objawy boleriozy są szczególnie niespecyficzne a choroba jest groźna. Jak leczyć boleriozę w Wielkiej Brytanii?
Kleszcze atakują w okresie od kwietnia do października, więc warto wiedzieć, jak się przed nimi ochronić. Z kleszczami i roznoszonymi przez nie chorobami nie ma żartów, ponieważ mogą one doprowadzić nawet do śmierci człowieka lub zwierzęcia. Na temat kleszczy powstało wiele mitów, które warto rozwiać.
Kleszcze wbijają się w miejsca, w których skóra jest najcieńsza, czyli w okolice karku, pod pachami i kolanami, ale także u nasady włosów. Wracając z wycieczki do lasu należy zatem dokładnie sprawdzić wszystkie te miejsca.
W Wielkiej Brytanii z roku na rok odnotowuje się coraz więcej przypadków boleriozy. Rok 2025 może być rekordowy pod tym względem.
Jakie są objawy boreliozy tuż po ukąszeniu?
Najważniejszy wczesny objaw to rumień wędrujący. Plama najczęściej nie swędzi i nie boli. Jeśli taka plama pojawi się nawet jeśli nie kojarzymy, że ugryzł nas kleszcz należy iść do lekarza.
Mogą też być objawy grypopodobne: gorączka, dreszcze, zmęczenie, bóle mięśni i stawów, bóle głowy, powiększone węzły chłonne. Niestety rumień nie zawsze występuje. Wówczas bardzo trudno jest objawy powiązać z kleszczem. Wtedy osoba o boleriozie może dowiedzieć się po latach.
Jak wygląda rumień po ugryzieniu kleszcza?
Rumień to charakterystyczna czerwona plama, która powiększa się z czasem. Może urosnąć na przykład na całe udo. Powiększa się w taki sposób, że rośnie czerwona obwódka a środek plamy często jaśnieje. Wówczas czasem nawet nie widać, że plama jest okrągła.
Objawy boleriozy występujące po latach
Zaburzenia rytmu serca (boreliozowe zapalenie mięśnia sercowego). Przewlekłe zapalenie stawów (nawracające bóle i obrzęki dużych stawów). Neurologiczne: przewlekłe zapalenie mózgu i rdzenia, problemy z pamięcią, koncentracją, uczucie przewlekłego zmęczenia. Przewlekłe zmiany skórne (zanikowe zapalenie skóry – głównie na kończynach). Zazwyczaj występują po latach od ugryzienia kleszcza i nie są kojarzone z boleriozą.
Jak leczyć boleriozę w Wielkiej Brytanii?
W Wielkiej Brytanii leczenie boleriozy (ang. Lyme disease) jest zgodne z wytycznymi NHS. Pierwsza linia leczenia to antybiotykoterapia. Najczęściej stosowany jest doxycycline (doksycyklina) – zwykle przez 21 dni u dorosłych.
Jeśli masz rumień wędrujący po ukąszeniu kleszcza, w UK lekarze traktują to jako pewny dowód na boreliozę – nie musisz robić testów krwi.
Jeśli masz podejrzenia, że złapałeś boleriozę możesz udać się do GP, który wdroży leczenie.
W przypadku poważniejszych objawów (np. neurologiczne, duszność, problemy z sercem) – idziesz na A&E (oddział ratunkowy).
W przypadku długotrwałych objawów pacjenci mogą być kierowani do specjalistów (neurolog, reumatolog) i leczeni objawowo.
Kiedy zgłosić się do lekarza?
-
Jeśli po ukąszeniu kleszcza pojawi się rumień wędrujący.
-
Jeśli po kontakcie z kleszczem wystąpią objawy grypopodobne.
-
Jeśli zauważysz objawy neurologiczne lub bóle stawów bez innej przyczyny.
Jak zapobiegać ukąszeniu kleszcza?
Idąc w teren, gdzie mogą występować kleszcze, należy zaopatrzyć się w jasną odzież zakrywającą w razie możliwości jak największą powierzchnię ciała. Ubrania powinny także ściśle przylegać do ciała, ponieważ dzięki temu kleszcz nie będzie w stanie się przez nie przebić. Ważne też jest, aby zaopatrzyć się w obuwie, które będzie wystawało ponad poziom trawy.
Oprócz odpowiedniego ubrania można także stosować środki, które odstraszają kleszcze, czyli repelenty. Środki te powinno się stosować zgodnie z zaleceniami producenta, przy czym należy pamiętać o nienakładaniu ich na twarz i dłonie oraz szczególnie na miejsca przetarte i zranione. Rodzice małych dzieci powinni wiedzieć także, że stosując u nich takie środki należy je zmyć po powrocie do domu. Środki takie mogą bowiem podrażniać skórę dziecka.
Co zrobić, gdy kleszcz nas ugryzie?
Podstawową czynnością, jaką należy zrobić, gdy znajdziemy na naszej skórze kleszcza, jest jego usunięcie. Trzeba tutaj być jednak bardzo delikatnym, ponieważ brak dokładności w tej czynności może doprowadzić do spowodowania uszczerbku na zdrowiu. Warto wiedzieć, że w ciągu pierwszych 24 godzin od ugryzienia zakażenie boreliozą lub inną chorobą jest niewielkie, więc im szybciej usunie się kleszcza tym lepiej.
Jak usuwać kleszcza?
Do usuwania kleszczy potrzebne jest specjalne urządzenie dostępne w każdej aptece. Najważniejsze jest, żeby złapać kleszcza jak najbliżej skóry, ponieważ w przeciwnym wypadku zachodzi ryzyko pozostawienia w ciele fragmentu pajęczaka przez co nadal możliwe jest zakażenie. Zalecenie lekarzy jest takie, żeby wyciągać kleszcza prostopadle do skóry, a nie obracać go. Miejsce po ugryzieniu powinno się przemyć wodą z mydłem, z następnie odkazić jodyną lub alkoholem.
Co zrobić, gdy nie usuniemy kleszcza w całości?
Jeśli podczas usuwania kleszcza jego część zostanie oderwana, a pozostałe fragmenty nadal będą tkwić w ciele, to należy je usunąć dokładnie tak samo, jak w przypadku całego owada. Jeśli fragmenty są małe, to można użyć odkażonej igły. Ważne jest, aby wiedzieć, jaki dokładnie fragment został w ciele. Jeśli został sam aparat szczękowy, to nie zwiększa to ryzyka zakażenia boreliozą, ale może podrażniać skórę. W przypadku większego fragmentu, którego nie potrafimy usunąć, należy wybrać się do lekarza.
