Reforma podatku od nieruchomości – nadzieje, szanse i ostra krytyka. “Nalot podatkowy” czy szansa na sprawniejszy system

Stamp duty, czyli podatek płacony przy zakupie domu, krytykowany jest przez ekonomistów jako jedna z głównych barier mobilności mieszkaniowej i zawodowej. Z kolei council tax, oparty na wycenach z 1991 roku, uznaje się za niesprawiedliwy i regresywny. Właściciele skromnych nieruchomości często płacą proporcjonalnie więcej niż ci, którzy mieszkają w luksusowych domach. Kanclerz skarbu Rachel Reeves chce to zmienić. Reforma podatku od nieruchomości to największe przedsięwzięcie od dziesięcioleci. 

Czy zniknie council tax i co powstanie w jego miejsce? Kogo najbardziej obciąży reforma? Czy plan ma więcej zalet, czy wad. Reforma podatku od nieruchomości to odważny ruch, na który niewielu kanclerzy skarbu się odważyło. Prace trwają, choć proponowane zmiany już są mocno krytykowane.

- Advertisement -

Reforma podatku od nieruchomości w miejsce stamp duty

W centrum planów znajduje się pomysł zastąpienia stamp duty nowym podatkiem powiązanym z wartością nieruchomości. Wstępne propozycje zakładają, że miałby on dotyczyć domów wartych ponad 500 tysięcy funtów. Natomiast jego wysokość wynosiłaby około pół procenta wartości rocznie. Z dodatkową dopłatą dla nieruchomości przekraczających milion funtów. Alternatywnie rozważany jest model, w którym to sprzedający – a nie kupujący – uiszczałby daninę przy sprzedaży.

Zwolennicy argumentują, że odejście od podatku od transakcji na rzecz podatku od wartości uczyni rynek bardziej płynnym. Kupujący nie musieliby odkładać tysięcy funtów na dodatkowy koszt wejścia, co szczególnie dziś, przy wysokich stopach procentowych, stanowi istotną barierę. Krytycy ostrzegają jednak, że przeniesienie ciężaru na sprzedających może równie mocno ostudzić chęć do sprzedaży, a w konsekwencji zmniejszyć podaż mieszkań.

Cel fiskalny i sprawiedliwość społeczna

Za reformą stoją także względy budżetowe. Wpływy ze stamp duty są bardzo zmienne. Dodatkowo są uzależnione od liczby transakcji i koniunktury na rynku. Stały, coroczny podatek od wartości nieruchomości dawałby rządowi stabilniejsze i bardziej przewidywalne źródło finansowania. Dlatego prawdziwym wygranym, jeśli “przejdzie” reforma podatku od nieruchomości, jest skarb UK.

Drugim argumentem jest sprawiedliwość. Obecny council tax jest powszechnie krytykowany jako niesprawiedliwy. Opiera się bowiem na przestarzałych wycenach sprzed ponad trzech dekad. Nowy system miałby być bardziej progresywny i lepiej odzwierciedlać faktyczną wartość nieruchomości. To w praktyce oznacza, że więcej płaciliby posiadacze drogich domów. Natomiast właściciele mniejszych i tańszych mieszkań byliby odciążeni.

Reforma podatku od nieruchomości. Ryzyka i kontrowersje

Nie brakuje jednak głosów ostrzegawczych. Ekspertka rynku nieruchomości Kirstie Allsopp nazwała plany rządu „destabilizującymi” i zarzuciła kanclerz, że próbuje „karać ludzi za wysiłek, który włożyli w zdobycie własnych domów”. Obawy dotyczą przede wszystkim właścicieli domów o wysokiej wartości. Takich, którzy są bogaci „na papierze”, ale w praktyce dysponują ograniczonym dochodem. Dotyczy to zwłaszcza emerytów żyjących w drogich nieruchomościach w Londynie czy na południu kraju. Stała danina mogłaby w ich przypadku prowadzić do problemów z płynnością finansową.

Reforma podatku od nieruchomości
Reforma podatku od nieruchomości – szansa czy problemy? fot. shutterstock.com

Niejasne pozostaje również, jak wyceniane będą domy. Nie ma również informacji, jak często aktualizowane będą wartości podatkowe. Każdy system masowej wyceny niesie ze sobą ryzyko sporów i odwołań, a ewentualne błędy mogą podkopać zaufanie do całej reformy.

Polityka kontra ekonomia

W wymiarze politycznym propozycje Reeves spotykają się z ostrą krytyką ze strony konserwatystów. Ich zdaniem reforma podatku od nieruchomości to „nalot podatkowy” na zwykłe rodziny. Z kolei wielu ekonomistów i think tanków od lat apeluje o to, by znieść stamp duty, który ogranicza mobilność i blokuje „drabinę mieszkaniową”. Rząd stoi więc przed dylematem: jak pogodzić postulaty ekonomicznej racjonalności z polityczną wrażliwością społeczną?

Diabeł tkwi w szczegółach

Reforma podatku od nieruchomości wydaje się nieunikniona, bo obecny system jest niewydolny i niesprawiedliwy. Jednak sukces lub porażka planów Reeves zależy od szczegółów: od wysokości progów, sposobu naliczania podatku, ulg dla gospodarstw o niskich dochodach i sposobu podziału wpływów między samorządy. Źle zaprojektowana reforma może zdestabilizować rynek i podważyć zaufanie społeczne. Dobrze skonstruowana – mogłaby stać się jednym z najbardziej znaczących kroków w kierunku bardziej sprawiedliwego i nowoczesnego systemu podatkowego w Wielkiej Brytanii.

 

Teksty tygodnia

Można stracić zasiłek, jeśli nie odbierze się tego telefonu

Świadczeniobiorcom grozi utrata zasiłku, jeśli nie stawią się na spotkanie w Jobcentre lub nie odbiorą telefonu z urzędu pracy.

61 firm w Londynie ukaranych za nielegalne zatrudnianie imigrantów

Aż 61 firm w Londynie dostało kary o rekordowej wysokości ponad 3,2 miliona funtów za nielegalne zatrudnianie imigrantów.

Puder dla dzieci z azbestem? Johnson&Johnson z masowym pozwem

Pozew wskazuje, że talk używany w pudrze mineralnym zawierał włókniste formy talku oraz tremolit i aktynolit – minerały klasyfikowane jako azbest i powiązane z poważnymi nowotworami, w tym międzybłoniakiem i rakiem jajnika. Mimo tej wiedzy firma nie ostrzegała konsumentów na opakowaniach.

Koniec limitu świadczeń na dwoje dzieci? Czy każde dziecko dostanie wsparcie?

Koniec limitu świadczeń na dzieci oznacza, że przy obecnych stawkach to 292,81 funta miesięcznie na dziecko. Natomiast dla rodziny z czwórką dzieci oznaczałoby to aż 586 funtów więcej co miesiąc.

Tesco zatrudni 30 tys. osób! Elastyczne godziny i praca bez doświadczenia

Gigant supermarketów Tesco przygotowuje się na jeden z najbardziej pracowitych okresów w roku. W tym celu dodatkowo zatrudni ponad 28,5 tys. pracowników tymczasowych w całej Wielkiej Brytanii.

Praca i finanse

Kryzys w UK

Styl życia

Życie w UK

Londyn

Crime

Zdrowie