5 faktów o reformie świadczeń zdrowotnych! Kwoty, zasady i kryteria

Wielka Brytania szykuje największą od dekady reformę systemu wsparcia dla osób z niepełnosprawnościami. DWP rozpoczęło kompleksowy przegląd świadczenia Personal Independence Payment (PIP). Jakie jest 5 faktów o reformie świadczeń zdrowotnych w Wielkiej Brytanii, które musisz znać? Kiedy wejdą zmiany i kto na nich zyska? 

Zmiany mają wejść w życie w 2026 roku i mogą diametralnie zmienić sposób, w jaki Brytyjczycy ubiegają się o wsparcie.

5 faktów o reformie świadczeń zdrowotnych! Kwoty, zasady i kryteria, czyli wszystko, co musisz wiedzieć o zmianach w PIP

1. Reforma PIP – kto ją prowadzi i dlaczego teraz?

Na czele reformy stoi Sir Stephen Timms, minister ds. zabezpieczenia społecznego i niepełnosprawności. Rząd argumentuje, że system PIP wymaga „gruntownej modernizacji”, aby lepiej odzwierciedlać potrzeby osób żyjących z długotrwałymi chorobami w XXI wieku.

Choć PIP funkcjonuje od 2013 roku, jego zasady – zdaniem rządu i ekspertów – nie nadążają za rzeczywistością. Coraz większy odsetek świadczeń trafia do osób z zaburzeniami psychicznymi. Natomiast system oceniania nie zawsze uwzględnia indywidualne okoliczności.
Rząd zapowiada, że reforma świadczeń zdrowotnych w Wielkiej Brytanii ma być przygotowana wspólnie z samymi beneficjentami, organizacjami społecznymi i lekarzami.

2. Co rząd bierze pod lupę – od mobilności po codzienne życie

Dotychczas dyskusje o reformie PIP koncentrowały się głównie na części dotyczącej codziennego funkcjonowania (daily living). Obecny przegląd obejmuje jednak cały system, w tym również część mobilnościową (mobility component).

Analiza obejmuje m.in.:

• Skuteczność obecnych kryteriów oceny i punktacji.
• Adekwatność opisów czynności codziennych.
• Wpływ środowiska życia i sytuacji osobistej na poziom wsparcia.
• Rolę PIP jako „jednego punktu dostępu” do wszystkich świadczeń zdrowotnych i socjalnych.

Celem jest stworzenie bardziej przejrzystego i sprawiedliwego systemu. Ten ma realnie wspierć osoby niepełnosprawne w prowadzeniu niezależnego życia.

3. 5 faktów o reformie świadczeń zdrowotnych w Wielkiej Brytanii – kto straci, a kto zyska

Najwięcej emocji budzi propozycja think tanku Centre for Social Justice. Tan zaproponował ograniczenie wypłat dla osób z łagodnymi zaburzeniami psychicznymi, takimi jak lekka depresja, lęki czy ADHD.

Według propozycji:

• Osoby z łagodnymi przypadkami utracą prawo do świadczenia PIP.
• Ci z poważniejszymi problemami otrzymają nowy, niższy poziom wsparcia.
• Część środków miałaby zostać przesunięta na finansowanie terapii i programów aktywizacji zawodowej.

Eksperci ostrzegają, że takie podejście może doprowadzić do pogłębienia nierówności w dostępie do pomocy, zwłaszcza wśród osób z zaburzeniami psychicznymi. Dlatego ich sytuacja może być jeszcze trudniejsza niż obecnie.

4. Jak będzie wyglądało składanie wniosków po reformie świadczeń zdrowotnych w Wielkiej Brytanii

W ramach przeglądu analizowany jest także sam proces oceny i składania wniosków o PIP. Rząd rozważa:

• Uproszczenie formularzy i wprowadzenie nowego systemu online.
• Możliwość składania części dokumentacji elektronicznie (np. zaświadczeń lekarskich).
• Lepsze połączenie systemu PIP z innymi świadczeniami zdrowotnymi i socjalnymi.
• Szybsze ścieżki odwoławcze dla osób, które nie zgadzają się z decyzją urzędu.

Nowy model ma skrócić czas oczekiwania na decyzję. Ma również zwiększyć przejrzystość procesu. Jak podkreśla DWP, reforma świadczeń zdrowotnych w Wielkiej Brytanii ma uczynić system „bardziej ludzki i mniej biurokratyczny”.

5. Ile wynosi PIP i co się zmieni w kwotach po reformie?

Obecnie świadczenie PIP jest wypłacane co cztery tygodnie, w zależności od stopnia niepełnosprawności i zakresu potrzeb:

• Minimum: £116,80 co cztery tygodnie (standardowa stawka mobilności),
• Maksimum: £749,80 co cztery tygodnie (pełna stawka za mobilność i codzienne życie).

Planowane zmiany zakładają, że wysokość świadczeń będzie bardziej elastyczna – uzależniona od indywidualnych potrzeb i kosztów życia danej osoby. W praktyce może to oznaczać, że część beneficjentów otrzyma niższe wsparcie, ale inni – np. osoby z niepełnosprawnościami ruchowymi – mogą zyskać więcej.

Reforma PIP – równowaga między oszczędnością a empatią

Zwolennicy zmian podkreślają, że reforma może przynieść większą sprawiedliwość i efektywność systemu. Głównie dlatego, że wyeliminuje nadużycia i nadmierne obciążenia finansowe. Przeciwnicy ostrzegają jednak, że cięcia w świadczeniach dla osób z zaburzeniami psychicznymi mogą być krokiem wstecz.

Jedno jest pewne – 5 faktów o reformie świadczeń zdrowotnych w Wielkiej Brytanii to dopiero początek większej debaty o przyszłości systemu wsparcia dla osób z niepełnosprawnościami. Wyniki rządowego przeglądu poznamy jesienią 2026 roku. Następnie poznamy jego skutki. A te mogą na długo zmienić krajobraz brytyjskiej polityki społecznej.