Miliony ludzi mogą być uprawnione do otrzymania odszkodowania za kredyt samochodowy w wysokości 700 funtów po tym, jak organ nadzoru przedstawił plany rekompensat w związku ze skandalem związanym z finansowaniem zakupu samochodów.
Urząd ds. Postępowania Finansowego poinformował, że wypłaty dla osób, którym sprzedano nieuczciwe pożyczki, mogą zacząć się już w przyszłym roku. W oświadczeniu podano, że banki mogą być zmuszone do zwrotu konsumentom 8,2 miliarda funtów. Kierowcy otrzymają „około 700 funtów odszkodowania za umowę”.
Skąd wziął się skandal z finansowaniem samochodów?
Program obejmie umowy finansowania zakupu samochodów zawarte pomiędzy kwietniem 2007 roku, a listopadem 2024 roku, w których prowizja była wypłacana pośrednikowi przez pożyczkodawcę.
FCA stwierdziła, że 14,2 miliona umów, czyli 44 procent zawartych w tym okresie, prawdopodobnie będzie uznanych za nieuczciwie. Niektórzy kierowcy mogli zawrzeć wiele umów w tym czasie i dostać więcej niż jedną wypłatę.
Nikhil Rathi, dyrektor generalny FCA, powiedział:
– Wielu pożyczkodawców oferujących finansowanie samochodów nie przestrzegało prawa ani przepisów. Teraz, gdy mamy jasność prawną, nadszedł czas, aby ich klienci otrzymali godziwe odszkodowanie. Nasz program ma być prosty w obsłudze dla ludzi i łatwy w implementacji dla pożyczkodawców.
Kogo obejmie program rekompensat FCA
FCA spodziewa się, że w programie weźmie udział około 85 procent uprawnionych konsumentów. Jednakże „w mało prawdopodobnym przypadku stuprocentowego udziału firmy będą musiały wypłacić odszkodowania w wysokości do 9,7 mld funtów”.
Skandal, który określono mianem „PPI na kółkach”, dotyczył „tajnych” prowizji płaconych przez pożyczkodawców dealerom samochodowym w ramach umów zakupu samochodu na raty (PCP) oraz umów zakupu ratalnego (HP) w latach 2007 – 2021.
Chodzi o sposób wypłacania prowizji za sprzedaż ofert klientom. W niektórych przypadkach sprzedawcy otrzymywali prowizje uznaniowe, co oznaczało, że zarabiali więcej, jeśli kierowcy musieli płacić wyższe koszty kredytu.
Tego typu prowizje uznaniowe zostały zakazane w styczniu 2021 roku. Jednakże w zeszłym roku FCA poinformowała, że sprawdza wcześniejsze stosowanie takich ustaleń w związku z obawami, że nie zostały one odpowiednio ujawnione klientom.
Sąd Najwyższy „uratował” pożyczkodawców
Odrębna sprawa związana z tym procederem trafiła do Sądu Najwyższego na początku 2025 roku. Jej orzeczenie zapobiegło najgorszemu scenariuszowi dla pożyczkodawców. W nim poziom odszkodowań mógłby być porównywalny ze skandalem związanym z PPI, który kosztował banki 50 miliardów funtów.
W sierpniu sędziowie Sądu Najwyższego orzekli w sprawie finansowania samochodów. Uznali, że nieświadomość prowizji nie wystarcza, aby uznać sprzedaż za nieuczciwą. Dodali jednak, że właściciele samochodów nadal mogą ubiegać się o zwrot kosztów, jeśli spełnią określone warunki.
Po wydaniu tego wyroku FCA poinformowała, że rozważy uruchomienie programu naprawczego i teraz ujawniła szczegóły tego planu.
– W tak złożonej sprawie nie każdy dostanie wszystko, czego by chciał. Chcemy jednak wspólnie wypracować najlepszy możliwy plan i szybko położyć kres tej sprawie – powiedział Rathi.
– Ta pewność jest niezbędna, aby zaufany rynek finansowania samochodów mógł nadal służyć milionom rodzin każdego roku.
Pożyczkodawcy odłożyli już miliardy na pokrycie kosztów odszkodowań. Lloyds Banking Group utworzyło rezerwę w wysokości 1,15 miliarda funtów. Santander UK odłożyło 295 milionów funtów. Close Brothers z kolei 165 milionów funtów.
Jak będzie działać odszkodowanie za kredyt samochodowy?
– Program miałby obejmować umowy finansowania zakupu pojazdów mechanicznych zawarte pomiędzy 6 kwietnia 2007 roku a 1 listopada 2024 roku. Chodzi o takie, w których prowizja była płacona brokerowi przez pożyczkodawcę – informuje FCA.
– Osoby, które obawiają się, że nie poinformowano ich o kluczowych szczegółach dotyczących finansowania zakupu samochodu, powinny złożyć skargę do swojego pożyczkodawcy już teraz, jeśli jeszcze tego nie zrobiły.
– 41 procent osób, które zawarły umowy finansowania zakupu samochodu i wiedzą o możliwości otrzymania odszkodowania, nie wie, że nie musi korzystać z usług kancelarii prawnych, aby złożyć roszczenie.
– Osoby te mogą złożyć własną skargę, korzystając ze wzoru listu dostępnego na stronie internetowej FCA. Osoby, które zdecydują się na skorzystanie z usług kancelarii prawnej, mogą stracić znaczną część należnego im odszkodowania.
– Po uruchomieniu proponowanego programu pożyczkodawcy skontaktują się z osobami, które już złożyły skargę. Jeśli nie otrzymają odpowiedzi po miesiącu, pożyczkodawcy uznają, że powinni ponownie rozpatrzyć sprawę.
– Osoby, które złożyły skargę przed uruchomieniem programu, mają większe szanse na szybsze otrzymanie odszkodowania.
– Z osobami, które nie złożyły skargi, pożyczkodawcy skontaktują się w ciągu sześciu miesięcy od rozpoczęcia programu. Osoby te zostaną zapytane, czy chcą przystąpić do programu w celu rozpatrzenia sprawy. Będą miały sześć miesięcy na podjęcie decyzji.
Co zrobić, jeśli pożyczkodawca nie ma twoich danych?
– Ci pożyczkobiorcy, którzy nie otrzymają pisma, na przykład dlatego, że pożyczkodawcy nie mają już ich danych, będą mieli rok od momentu rozpoczęcia programu na złożenie wniosku.
– Będą mogli to zrobić, składając wniosek bezpośrednio do swojego pożyczkodawcy. Jeśli konsumenci nie wiedzą, kto był ich pożyczkodawcą, na stronie internetowej FCA znajdują się informacje o tym, jak to sprawdzić. FCA przeprowadzi kampanię reklamową, aby zwiększyć świadomość na temat programu.
Osoby otrzymają odszkodowanie za kredyt samochodowy w ramach programu tylko i wyłącznie, gdy nie były poinformowane o szczegółach co najmniej jednego z trzech ustaleń między pożyczkodawcą a pośrednikiem, który sprzedał pożyczkę:
- Dyskrecjonalny system prowizji, który pozwalał brokerowi na dostosowanie stopy procentowej, jaką klient zapłaciłby w celu uzyskania wyższej prowizji.
- Umowa o wysokiej prowizji (35 procent całkowitego kosztu kredytu i 10 procent kwoty pożyczki).
- Umowa lub powiązanie pomiędzy pożyczkodawcą a pośrednikiem, które zapewnia pożyczkodawcom wyłączne lub prawie wyłączne prawa do udzielania kredytów.
– Mogą wystąpić rzadkie okoliczności, w których pożyczkodawca będzie w stanie wykazać, że nawet jeśli jedna lub więcej z tych cech nie została ujawniona, nie doszło do złamania przepisów. W przypadku braku dowodów na temat ujawnionych informacji pożyczkodawcy muszą domniemywać, że nie przekazali pożyczkobiorcom wystarczających informacji.
– Konsumenci mogą zrezygnować z udziału w programie rekompensat FCA i zamiast tego zwrócić się do sądu. Tam mogą uzyskać większe lub mniejsze odszkodowanie za kredyt samochodowy, w zależności od okoliczności faktycznych sprawy. Jednak wynik postępowania sądowego jest niepewny, a biorąc pod uwagę ewentualne koszty prawne, wielu konsumentów może ostatecznie otrzymać mniej. Program FCA prawdopodobnie będzie również szybszy i prostszy niż postępowanie sądowe.
