W czasie kryzysu związanego ze wzrostem kosztów życia, oprócz podwyżek cen energii, bardzo często dochodzi także do podwyżek czynszu. Warto jednak wiedzieć o zasadach, jakie obowiązują na rynku wynajmu, co pozwoli nam spać spokojniej.
Brak przystępnych cenowo mieszkań i rosnący popyt na nieruchomości na wynajem wprowadził rynek wynajmu w stan kryzysu, który szczególnie dotyka młodych ludzi. Nowe dane sugerują, że prawie czterech na dziesięciu najemców w wieku poniżej 30 lat opłaca czynsz, który stanowi 30 proc. ich dochodów.
Według Rightmove czynsze wywoławcze w ofertach nieruchomości poza Londynem wzrosły o 12 proc. w porównaniu z poprzednim rokiem i rosną w najszybszym tempie od 16 lat. A Office for National Statistics informuje, że do sierpnia 2022 roku czynsze wzrosły o 3,2 proc. w całej Wielkiej Brytanii.
- Przeczytaj koniecznie: Para z Yorkshire znalazła drogocenne złote monety pod podłogą w domu, w którym mieszkają od 10 lat
Podniesienie czynszu przez landlorda
Najemcy obawiają się, że wraz z rosnącymi kosztami życia, ich landlordzi podniosą czynsze, co też ma miejsce w wielu przypadkach. Istnieją jednak pewne zasady, zgodnie z którymi landlord może podnieść czynsz najemcy i powinny być one ujęte w umowie najmu.
Prawo najmu jest skomplikowane, a prawa najemcy zależą od rodzaju zawartej umowy i tego, gdzie wynajmują dom lub mieszkanie.
Jeśli wynajmujemy mieszkanie bądź dom prywatnie w Anglii i Walii, prawdopodobnie będziemy mieć tzw. gwarantowany najem krótkoterminowy. Mamy określony okres – zwykle sześć lub 12 miesięcy, czasem 9 miesięcy dla studentów – zanim najem przejdzie na okresowy (z miesiąca na miesiąc) najem na czas nieokreślony.
Jeśli mamy umowę najmu na czas określony, wynajmujący może poprosić nas o podpisanie nowej umowy najmu z wyższym czynszem, która zastąpi dotychczasową umowę. Ale nie musimy się zgadzać na jej podpisanie i możemy kontynuować za taką samą cenę, jak obecna umowa.
Alternatywnie nasza umowa najmu może zawierać klauzulę przeglądu czynszu. Zależy to od umowy i postanowień. Jednak właściciel musiałby się trzymać procedury określonej w umowie. Landlord może również poprosić nas ustnie lub pisemnie o wyrażenie zgody na nowy czynsz. Rząd stwierdza, że właściciel musi uzyskać zgodę najemcy na podwyżkę czynszu.
Organizacja charytatywna zajmująca się mieszkalnictwem – Shelter, ostrzega jednak, że w przypadku, gdy płacimy wyższy czynsz, nawet jeśli się na to nie zgadzamy, automatycznie staje się to naszym nowym legalnym czynszem. Dlatego też najlepiej zasięgnąć porady przed zapłaceniem nowego, wyższego czynszu.
Jeśli pod koniec ustalonego okresu nie podpiszemy nowej umowy najmu lub sami nie zakończymy najmu, dotychczasowy najem będzie kontynuowany jako najem okresowy (z miesiąca na miesiąc) z tym samym czynszem. W okresie najmu okresowego istnieje kilka sposobów na podwyższenie czynszu. Obejmuje to, jak powyżej, klauzulę przeglądu czynszu lub prośbę o podwyżkę czynszu przez właściciela, a my ją akceptujemy – płacąc lub podpisując nową umowę.
>> Jesteś w trudnej sytuacji finansowej? Dowiedz się, jak uzyskać pomoc w wychodzeniu z długów <<
Ostatnim sposobem, w jaki landlord może podnieść czynsz, jest wystosowanie zawiadomienia z sekcji 13. procedury. Landlord może to zrobić tylko raz w roku, musi dać nam co najmniej miesięczny okres wypowiedzenia i użyć właściwego formularza.
Jeśli nie zgadzamy się na podwyżkę czynszu proponowaną zgodnie z procedurą sekcji 13, możemy zakwestionować podwyżkę w sądzie pierwszej instancji. Podwyżka zwykle nie ma zastosowania, dopóki sąd nie zdecyduje, czy podnieść czynsz, utrzymać czynsz na tym samym poziomie lub ewentualnie go obniżyć.
Wynajem w Szkocji
W Szkocji rząd zreformował wynajem prywatny i wprowadził w grudniu 2017 r. umowę prywatnego najmu lokalu mieszkalnego. Zakazała ona eksmisji „bez winy”, wprowadziła najem na czas nieokreślony i chroniła najemców przed częstymi podwyżkami czynszu.
Podwyżki czynszu w Szkocji w ramach tego systemu są inne niż w Anglii i Walii. Istnieją różne zabezpieczenia dotyczące podwyżek czynszu. Stanowią one, że czynsz nie może być podwyższany częściej niż raz na 12 miesięcy, właściciel musi użyć właściwego formularza i zapewnić najemcy wypowiedzenie z co najmniej trzymiesięcznym wyprzedzeniem.
Jeśli uważamy, że podwyżka czynszu jest zbyt wysoka, możemy w ciągu 21 dni złożyć wniosek do urzędnika ds. czynszu, aby zdecydował, czy podwyżka jest sprawiedliwa. Opierając się na czynszach na lokalnym rynku, urzędnik może podjąć decyzję o podwyższeniu czynszu lub obniżeniu czynszu, jeśli uzna, że jest zbyt wysoki.
